460
al te spoedig een eigen nestje (e bouwen, daar kan het „il faut que
ia jeunesse se passé een gemakkelijke toepassing vinden en is het
maatschappelijk leven van dien aard, dat men ook zonder het huwe
lijk bevrediging kan vinden van wenschen, die zoowat aan eiken
jongen man eigen zijn.
Maar in Indië en vooral in de talrijke, weinig verstrooiing aan
biedende kleinere garnizoenen doen zich geheel andere toestanden
voor en is een naar omgaug met vrouwen en naar een gezelligen
huiselijken omgang hakende man in minder dan geen tijd au bout
de son latin.
Yan een Sturm- und Drangperiode, van een met een luchtige levens
opvatting slijten der schoonste jaren is in de koloniën weinig sprake
en ziet, het duurt bij een met een degelijken aard gezegenden offi
cier niet lang of hij is het zg. Indische jongelui'sleven zoo innig
moede, dat hij naar een eigen huishouden verlangt.
Toen nog betrekkelijk weinige jaren geleden de door velen zoo
scherp afgekeurde huwelijken veel minder talrijk dan nu waren en
de wensch naar een eigen huishouden ontwaakte, toen wist men wel
raad om dat verlangen op een eenvoudige, gemakkelijke en weinig
kostbare wijze te bevredigen; men nam zonder veel omslag een vrouw
des lands tot huishoudster, stelde haar aan het hoofd van menage
en keuken, verwisselde haar, bij wederzijdsch gebrek aan overeen
stemming, met een andere, ongeveer op dezelfde wijze als waarop
men van bediende verandert, kortom aan dat stelsel waren slechts
voor- doch geen nadeelen verbonden.
De officier, die in concubinaat leefde, bleef immers vrij man;
wanneer hij te velde moest trekken, doekte hij zijn huishouden een
voudig weg op, om, na afloop van den veldtocht, elders een ander
nestje te gaan bouwen; bij bleef zoodoende steeds voor den dienst
beschikbaar, zonder ooit in zijn bewegingen, als door een blok aan
zijn been, door een gezin gehinderd te worden.
Zoo en nog verder redeneeren de tegenstanders van den tegen-
woordigen toestand, om daarna in helle kleuren het juk af te schil
deren dat het huwelijk den man en vader oplegt en dat hem, volg-
gens die tegenstanders, als veidsoldaat veel minder waard maakt dan
zijne collega's van weinige jaren her.
