512
gelijk aan den invalshoek, krijgen wij de lijn, die van de ver
schillende banen de punten vereenigt, die na gelijken vluchttijd be
reikt worden. Op 1950 M. moet deze lijn iets minder helling hebben
dan de baan.
Al het hier meegedeelde heeft betrekking gehad op de spreiding
van het volle projectiel. Bij de spreiding der springpunten van
granaatkartetsen komt nu nog eene oorzaak en dat is de spreiding
in brandtijd van de buis.
Om deze spreiding te kunnen vinden, moet eerst uitgemaakt wor
den hoe de tempeering bepaald moet worden en daartoe heb ik het
in de Militaire Spectator N°. 9 van 1890 geschrevene over tem
peering en vluchttijd voor den springafstand van A. de' Premery
nagegaan.
In een hoofdpunt ben ik het niet met den schrijver eens. Hij
schrijft op blz. 559, 2» alinea
„Wanneer de tempeeringen ten slotte grooter worden dan die tijden,
„dan moet er noodwendig een punt zijn, waar de beide bovenbedoelde
„lijnen elkander snijden, m. a. w. waar tempeering en vluchttijd aan
„elkander gelijk zijn."
Dit is juist; maar in de volgende alinea staat:
„"Nadat de lijnen van tempeering en vluchttijd elkander gesneden heb-
„ben, moeten zij eindelijk, als een gevolg van het voortdurend afnemen
„van de - gemiddelde snelheid van het projectiel, elkander weer beginnen
„te naderen.
„Theoretisch gesproken,' moeten zij elkander zelfs ten tweeden male
„snijden, waarna de lijn der tempeeringen weer komt te liggen onder die
„der vluchttijden en dus do tempeeringen weer kleiner zijn dan de
„vluchttijden."
Dit is niet juist. Nadat de lijnen van tempeering en vluchttijd
elkander gesneden hebben, zal, als een gevolg van het voortdurend
afnemen van de snelheid van het projectiel, wel de buis minder vlug-
gaan branden, maar toch altijd nog vlugger dan wanneer het pro
jectiel in rust is; zoodat, wanneer de buis werkelijk verdeeld was
in onderdeelen, die in rust even lang branden, de lijnen van tem
peering én vluchttijd hoe langer hoe verder van elkaar zonden komen.
Deze. afstand zal later wel niet zoo sterk toenemen als in het begin
maar toch toenemen.