90
beetje te praten van een goed, een middelmatig en een slecht sol
daat, doch daarmede houdt het dan ook op.
Wat het karakter en de individualiteit der soldaten aangaat, hun
afkomst en de omgeving, waarin zij zijn opgevoed, zij blijven onop
gemerkt, evenals zoovele andere factoren, die de sleutels zijn, waar
mede men zich toegang kan verschaffen tot de harten zijner minderen.
De meeste officieren muken een zorgvuldige studie van de werk
tuigen het kanon, het geweer en het paard, maar trekken zich
zoomin mogelijk aan van de werklieden, dat zijn de soldaten, door
wie de genoemde oorlogswerktuigen toch eerst hunne waarde verkrijgen.
Dit is zoo waar, dat bijv. bij de cavalerie, het de algemeene ge
woonte is om de paarden veel beter dan de inenschen te kennen
tal van jonge officieren zijn er trotsch op, om de minste eigenaar
digheden van het temperament, de afkomst, het karakter en de robe
van de hun toevertrouwde vijf en dertig paarden te kunnen beschrij
ven, maar schijnen het de natuurlijkste zaak der wereld te vinden, om
daaraan toe te voegen: „Wat mijne ondergeschikten aangaat, hunne
namen kan ik maar niet onthouden".
Eu toch zijn de Pransche soldaten wel waard, om met een wei-
nigje meer belangstelling door hunne officieren te worden behandeld.
Ze zijn dikwijls beschroomd en tegenover hen, die ze niet kennen,
wantrouwend; maar zij beminnen degenen, die hen liefhebben'Har
telijkheid opent hunne gemoederen, onbeschofte behandeling sluit die
voorgoed. Men moet maar eens door omstandigheden, bijv. bij groote
manoeuvres, in 't bivouac, op eenigszins intieme wijze met zijn sol
daten in aanraking zijn geweest, om te weten, hoeveel toewijding zij
bezitten, om te zien met welke kleine attenties zij den officier
omringen, die hun vertrouwen gewonnen heeft, om te beseffen welk
een dankbaarheid zij hem toedragen niet met woorden, maar met
blikken en feiten, wanneer zij hem hunne ontberingen en vermoeie
nissen zien deelen.
Zulk een oprechte en in de burgermaatschappij slechts spaarzaam
aangetroffen, geheel onbaatzuchtige genegenheid in de harten zijner
ondergeschikten te doen ontwaken, ziedaar het doel dat elk officier
moet voor oogen houden, als zijnde de weg, die door het leger tot
een sociale verbroedering leidt.
