136
king geheim. Nog andere namen hebben op het gebied der schiet-
katoenfabricage een goeden klank, bijv. die van Knop, Heeren,
Kamarsch. Ook deze leerden de nuttige werking van sterk zwavelzuur
bij de bereiding van schietkatoen kennen.
In Frankrijk, Engeland en Rusland trachtte men het oude bus
kruit reeds door het nog hoogst onvolkomen en gevaarlijk preparaat
te doen vervaDgen. Eenige noodlottige ontploffingen, gepaard met de
ernstige politieke gebeurtenissen van het jaar 1848, schoven het
schietkatoen op den achtergrond.
Aan Yon Lenck, een Oostenrijkschen artillerie-officier, komt de eer
toe, het in discrediet geraakte schietkatoen weder te hebben gerele
veerd. Na veel studie en onderzoekingen gelukte het hem een schiet
katoen te vervaardigen, dat regelmatiger werkte en langer zijne goede
eigenschappen behield. De Oostenrijksche regeering kocht de pa
tenten van Schönbein en Böttger en in 1853 zien wij de eerste fabriek
tot het bereiden van schietkatoen op groote schaal te Hörterberg
bij Weenen onder directie van Von Lenck opgericht.
Tot in 1862 bleef de bereiding geheim; toen deelde hij het nl.
aan Fransche en Engelsche fabrikanten mede, terwijl hij in 1864 in
de Vereenigde Staten er een patent voor aanvroeg. Zonder eenige
op te sporen reden hadden in 1865 in de met schietkatoen gevulde
magazijnen in Oostenrijk noodlottige ontploffingen plaats. In Oos
tenrijk werd toen het schietkatoen afgeschaft, dat blijkbaar ontijdig
in gebruik was genomen.
In hetzelfde jaar echter, dat de toekomst van het schietkatoen
ernstig bedreigd werd, ontdekte Abel een middel, waardoor schietkatoen
eene handelbare niet te gevaarlijke stof werd. Abel vond nl. dat
men schietkatoen tot eene brij kon maken, waardoor het mogelijk
werd dit springmiddel volkomen te zuiveren en samen te persen.
Het is nl. noodig alle vrije zuren uit het schietkatoen te verwijderen,
anders ontstaan scheikundige verbindingen, die men niet geheel kent
en onverwachts ontploffingen veroorzaken. De brijvorm bevordert
natuurlijk de verwijdering dier overtollige zuren zeer.
Bereiding van schietkatoen. Wanneer men salpeterzuur en zwa
velzuur op katoen laat inwerken, ontstaan, naar gelang van de sterkte
dier zuren en de gevolgde methode, drie soorten van schietkatoen
