267 -
den geheelen staf van den kolonel in de pan te doen hakken en
nog een aanzienlijk aantal soldaten mede den dood op het slagveld
te doen vindenkortom, waren den vierden dag geen gerust
stellende conclusiën te trekken geweest en den vijfden de bekom
merde harten niet geheel en al tot bedaren gebracht, dan vrees ik,
dat de sneeuwbal van rampen en onheilen nog steeds zou zijn aan
gegroeid om ten slotte geheel Atjeh met man en muis onder zijn
gewicht te verpletteren.
Dat op Java de zaak zulk een ongeëvenaarde ruchtbaarheid heeft
gekregen, mag misschien worden afgekeurd, maar is althans begrij
pelijk omdat de Atjeh-correspondent der Sumatra-courant onder dag-
teekening 3 Augustus aan zijn blad letterlijk het volgende heeft ge
schreven
„Sedert gisteren wordt hier gefluisterd, dat onze benting te Melaboe
„door den vijand zou zijn afgeloopen en dat den gouverneur aldaar een
„ongeluk zou zijn overkomen. Dat gerucht heeft zich nog niet bevestigd
„en is ook zeer onwaarschijnlijk. Wel is waar komen bij aankomst van
„een schip ter reede aldaar tal van Atjehers in prauwen met verver-
behingen langs zij en beweegt zich een groote menigte Atjehers tusschen
„schip en benting, zoodat zij daar gemakkelijk hun slag kunnen slaan
„zonder dadelijk achtervolgd te kunnen worden, doch de bijkomende mede-
„deeling van de overvalling onzer nederzetting maakt het geheele bericht
„als het ware ten eenenmale ongeloofwaardig. De benting toch is te
„sterk en wordt t.e goed bewaakt; men kan van daar uit den geheelen
„omtrek overzien en beheerschen; haar bezetting is zeer voldoende en
„haar vuurmonden zien onheilspellend op den omtrek neder."
De aanleiding was dus gevondenvermoedelijk zal de zaak in
militaire kriugen te Atjeh al dadelijk eenigszins gegarneerd zijn en
er behoefde dus toevallig slechts een berichtgever, tuk op nieuwtjes,
voorhanden te wezen, om het alarmeerend bericht telegraphisch over
Java te verspreiden en zoodoende den storm in een glas water
gelukkig te ontketenen.
Dat eene courant, zulk een sensatie-tijding van een geloofwaardig
correspondent ontvangende, daarvan gebruik maakt en het bericht
publiceert, is haar billijkerwijze niet te misduiden de concurrentie
tusschen de verschillende bladen maakt het wenschelijk om zooveel
mogelijk van belangwekkende nieuwtjes de primeur te hebben en
