505
Eindelijk en hiermede wensch ik deze studie te besluiten wil ik
hier nog met een enkel woord de aandacht vestigen op de ondervolgende
opgave van kosten, verbonden aan den Zulu-oorlog gedurende het
veertien maanden lange tijdvak van 1 Augustus 1878 tot 30 Septem
ber S i 9, welke officieel door de Engelsche Regeering is gepubliceerd.
Buitengewone legeruitgaven, veroorzaakt door den
oorlogstoestand boven de gewone uitgavenf 52746336.
Uitgaven voor het vervoer van troepen over zee 8400000.
Schrijfbehoeften30000
Onkosten verbonden aan het beschikbaar stellen
van fondsenn 478140.
Uitgaven van het gouvernement van Natal1021032.
Uitgaven van het gouvernement der Transvaal. 77568.
Totaal f 62753076.
Wanneer men die cijfers overweegt, (41/a millioen per maand
boven de gewone vredesuitgaven) en men let daarbij op onze
toestanden, dan komt men tot het besluit, dat de uitgaven door onzen
Atjeh-oorlog gevorderd zelfs in den duursten tijd, toen er als het
ware met geld werd geworpen—in vergelijking daarvan inderdaad
gering genoemd mogen worden.
Maar en hierin ligt de les en dat is het doel, dat ik met het
schrijven dezer studie en voornamelijk met het laatste hoofdstuk
daarvan heb beoogd uit de geschetste gebeurtenissen is gebleken,
dat de oorlog ten koste van die ontzettende offers in menschen en
geld werd beëindigd op eene met de waardigheid en de belangen
van Engeland overeenkomende wijze, terwijl wij, niettegenstaande
voortdurende smartelijke offers van allerlei aard, nog steeds op een
bevredigend einde van den Atjeh-oorlog wachten.
Daarom moge steeds de leus zijnvooruit goed overwegen, wat
men wil en kan en dan geen offers gespaard om het verlangde doel
zoo spoedig mogelijk te bereiken. Die zich aan een ander spiegelt,
spiegelt zich zacht.
E. K. A. de Neve.
s' IiayeJuli 1890.
Dl. II, 1891.
34
