42
XIV. Taalletterkunde en wetenschap.
De Hindoe-Baliërs op Lombok spreken volkomen dezelfde taal
als hunne stamgenooten op Bali, doch verstaan over het algemeen
niet of althans weinig, de taal van het overheerschte ras.
Ook zijn zij niet zeer bedreven in 't Maleisch, dat op Lombok, al
thans door de Hindoe- Baliërs en de Sasak's, vrij gebrekkig wordt
gesproken.
Zollinger verzekert, dat bijna alle Baliërs, zelfs het volk van den
laags ten stand en het meerendeel der vrouwen, de Balische taal
kunnen lezen en schrijven, zoodat zij in dit opzicht de andere in
boorlingen van onzen archipel vooruit zijn.
De literatuur is dezelfde als die op Bali.
De Sasak's doen in intelligentie belangrijk voor de Baliërs onder.
De hoofden spreken bijna alien de Balische taal, de minderen kun
nen echter de Baliërs niet verstaan.
Het gros der bevolking kan lezen noch schrijven, alleen enkele
hoofden zijn die kunsten machtig.
De Sasak'sche taal heeft, volgens Zollinger, veel woorden, die ook
in het Maleisch en het Javaansch worden aangetroffen; de meeste
overeenkomst zou zij echter hebben met de taal van Bima op het
eiland Soembawa.
Dr. Jacobs beweert, dat de Sasak's zi'ch van het Javaansche letterschrift
bedienen, in tegenstelling met van Eek, die zegt, dat zij Arabische
karakters bezigen.
Hierin stemmen echter alle verklaringen overeen, dat de Sasak'sche
letterkunde bijzonder onbeduidend en alleen eeuige weinige werken, op
lontharbladen geschreven, rijk is.
H. P. WlLLEMSTIJN.
