187
bestuur toegevoegd, ten einde de aanrakingen tussehen leger cn
bevolking te vergemakkelijken, doch dat nam niet weg, dat was de
geest der inwoners den troepen ongenegen geweest, zulks wel aan
alles zou zijn te bespeuren geweest.
Maar neen, de bevolking van het district, waarin geopereerd werd,
hoewel straatarm zijnde, spande al hare krachten in om den soldaten
aangenaam te zijn. Bij den ingang van elke desawoning stond ten
allen tijde een met helder bronwater gevulde gendie ter beschikking
van een ieder, die drinken wilde; thee en koffie, al waren ze dan
ook naar 's lands eer buitengewoon slap, werden welwillend ver
strekt en een kleinigheid eerst na tal van plichtplegingen aange
nomen; voor de des nachts optrekkende veldwachten werden zonder
veel omslag de huizen ontruimd, terwijl in den eenen nacht, gedurende
welken alle troepen onder den blooten hemel bivakkeerden, van
heinde en verre tafels, bamboe banken, nachtlampjes, stroo enz. enz.
werden aangesleept om den officieren en minderen het verblijf in de
open lucht zoo dragelijk mogelijk te maken.
Hoewel bepaald was, dat de bevolking door tusschenkomst van
het civiel bestuur schadevergoeding kon vragen voor alles, wat door
de troepen of bij gelegenheid van de oefeningen aan particuliere
eigendommen vernield was, werd, althans voor zooverre eenige door
mij geraadpleegde officieren zich weten te herinneren, van geen enkel
geval van chantage gehoord; gaarne werd een indemniteit ontvangen,
doch het voor de aangebrachte schade gevraagde bedrag was billijk.
Uit den aard der zaak waren honderde lieden uit de omstreken
samengestroomd om den bivakkeerenden troepen tabak, vruchten, gebak
enz. enz. te verkoopen, maar, hoewel op die wijze zeer veel geld onder de
bij uitstek behoeftige bevolking geraakte, werd niets vernomen van schan
delijke afzetterijen, verhooging van prijzen enz. als waarop de Fransche
boeren, weinige maanden geleden, hun eigen landlui hebben onthaald.
Is nu deze Vergelijking niet bijzonder beschamend voor de Geldersche
en de Fransche boeren, die in elk geval in beter doen verkeeren
dan de Javaansche dorpelingen en bovendien iu tegenstelling met
de laatsten, die slechts vreemdelingen in hun midden hadden, lands
verdedigers van hun eigen natie herbergden?
Januari1892.
