275
pagniescommandanten geen oefeningen in Recruten- en Compagnies-
school mogen worden gehouden en zij er eiken dag op uit moeten.
Nu is het waar, dat op den weg naar het manoeuvreerterrein
enkele gesloten bewegingen en handgrepen kunnen worden uitgevoerd,
en dat als de dienst niet te vermoeiend is geweest en de veronder
stelling niet al te ver van het kwartier wordt gezocht, ook op den
teiugweg hetzelfde kan betracht worden, maar daarbij houde men in
het oog, dat deze maatregel wel kan strekken om het eenmaal ge
leerde te onderhouden, maar geenszins kan dienen, om jonge soldaten
die van toeten noch blazen weten eu voor wie letterlijk alles nieuw
is, afdoende in de gesloten exercitiën te oefenen.
Doch tegen dat exerceeren op den heen- en terugweg is nog een
groot bezwaar in te brengen,
Misschien meer dan die van eenig ander groot garnizoen op Java
leenen de omstreken van Batavia zich tot het uitvoeren van allerlei
veronderstellingen. Naar alle windstreken zijn geschikte terreinen te
vinden, als de padie gesneden is, zijn nagenoeg alle velden door de
troepen te betreden en toch, met al dien rijkdom, is de keuze ten langen
laatste moeielijk. En geen wonder, daar er in de droge moesson bijna
geen dag om gaat of compagnieën, bataljons of brigades zijn hier of
daar bezig om den rijken voorraad van onderstellingen uit te putten.
Om nu den officieren en troepen de verveling van een eindelooze
herhaling van dezelfde of eenigszins gewijzigde veronderstellingen in
dezelfde terreinen te besparen, gaat men het natuurlijk hoe langer
hoe verder van huis zoeken en komt men er ten slotte toe, om soms
maischen van 21/2 uur te maken alvorens met den eigenlijken dienst
te beginnen.
Gaat men nu ten 5>/2 u. Y. M. op marscb, dan bereikt men, flink
dooimarcheerende, ten 8 ure de plaats van zijn bestemming. Rekent
men dan op een half uur rust, alvorens de oefening te beginnen, dan
vangt deze ten 81/» uur aan, d. w. z. op een tijdstip, dat de zon haar
in\ loed op de reeds eenige uren in t touw zijnde manschappen duchtig
doet gevoelen en bij verhitting van de temperatuur een zeer merkbare
verkilling van de ambitie teweegbrengt.
Onder die omstandigheden en zij komen zeer dikwijls voor
kan van exerceeren op den heen- en terugweg geen sprake zijn en moet
