314
Een weeke bodem, een dicht begroeid, een overdwars met gaiengans
of greppels doorsneden terrein is voor de aanslagen niet gunstig; op
een hard, open en weinig doorsneden terrein kan de ricochet-uitwerking
daarentegen zeer belangrijk zijn.
Bij het ricocheteeren verspreiden zich de kogels meer of minder
naar de zijde der rotatie. 45 A.)
Op het oogenblik, dat het projectiel den grond raakt, ontstaat een
schok. Indien de botsende oppervlakken volmaakt veerkrachtig
waren, zou het projectiel tengevolge van de terugwerking van
den grond opspringen onder een hoek van terugkaatsing, gelijk
aan den invalshoek, zonder iets van zijne levende kracht te hebben
verloren.
Maar het lood en de grond zijn niet volkomen veerkrachtig.
In de werkelijkheid ontstaan op het oogenblik van den schok
blijvende misvormingen, meer of minder duurzame verplaatsingen
van moleculen; er ontwikkelen zich in de nabijheid der rakende
punten moleculaire trillingen en warmte; het projectiel verliest dus
een gedeelte van zijne levende kracht en de terugwerking van den
grond wordt verminderd.
Intusschen kan tengevolge van deze terugwerking het projectiel, na
den grond te hebben geraakt en meer of minder diep te zijn inge
drongen, zich weer verheffen; maar de hoek van terugkaatsing
(opstuitingshoek) is niet meer gelijk aan den invalshoek.
De kracht F. (Fig. 13), die het projectiel voortdrijft op het oogen
blik, dat het den grond treft, is gericht volgens de raaklijn aan de
baan in het punt van inval. Onderworpen aan deze kracht, tracht
het projectiel in de richting van die raaklijn in den grond te dringen.
Maar nu komt de weerstand van de middenstof tusschenbeide, die
men voorstellen kan door eene vertragende kracht f. en eene
opstuitingskracht r. Onder de werking van deze drie krachten
F, f en r, bevindt zich het projectiel in soortgelijke omstandigheden
als die van zijne baan door de lucht, waar de voortdrijvende kracht,
de weerstand van de lucht en de zwaartekracht veroorzaken, dat het
een soort van parabool met hellende as beschrijft en waaruit besloten
kan worden, dat het projectiel in den grond, in plaats van recht voor
