425
daar nu in dit en dan in dat deel van den Archipel tegenover een
vijand staan. De redenen, die aandringen om militaire bakkerijen
in Nederland te behouden, gelden dus evenzeer om ze in Indië op
te richten.
II
De mogelijkheid bestaat, dat in de practijk bezwaren zijn aan den
dag gekomen tegen de militaire bakkerijen, zoo groot, dat zij tegen
de oprichting er van in Indië zouden kunnen pleiten.
In hoofdzaak valt tegen deze inrichtingen in Nederland aan te
voeren
le. De exploitatie is er duurder, dan zij zou kunnen zijn, het
geen voor een deel wordt veroorzaakt, doordien de bakkerij gedreven
wordt met personeel, dat gedeeltelijk er niet toe is opgeleid, ge
deeltelijk is uitgediend. Van het overige heeft men geen waarborgen,
dat het voldoende is geoefend. Verder is het grootendeels ouder-
wetsch materieel oorzaak van de hooge productiekosten.
2C. Tegenwoordig is de plaatselijke nijverheid er volkomen toe in
staat, om in vredestijd aau de behoeften van het leger te voldoen.
Waar dit niet het geval is, verhelpen de spoorwegen dit spoedig en
gemakkelijk door aanvoer van elders.
3e. Hebben de militaire bakkerijen in Nederland dus slechts reden
van bestaan meer voor het verkrijgen van geschikt verplegingsper-
soneel en materieel en van. voorraden voor een land, dat zelf maar
V5 voortbrengt van hetgeen het aan tarwe behoeft door haar
tegenwoordige inrichting beantwoorden zij niet aan dat doel.
Ten opzichte van het eerstvermelde behoeven wij slechts te
herinneren aan wat hiervan werd medegedeeld van de broodvoorzie
ning te Amersfoort, en dit niettegenstaande niet alle exploitatie
kosten der militaire bakkerijen bij de prijsbepaling van het brood
in rekening gebracht werden Van de bakkerijen zijn slechts die
van Arnhem en den Haag voorzien van de nieuwere en nieuwste
werktuigen (1).
ll Gerkins-ovena van de Borbecker-fabriek, en van het systeem van der Sehuijt
kneedmachines, syst: "Werner en Phlenderer en Halst en De Posch, beschuit-kneed-
■wals- en verdeelmachines, en in de met stoom gedreven maalinrichting der Haagsche
bakkerij, de disraembrator met exhaustor (gewijzigd) model Nagel en Kaemp,
Dl. I, 1892. 9ö
