432
Gaat men op deze wijze te werk, dan verkrijgt men eene gelijk
matige nauwkeurigheid in alle deelen van de opneming en voorkomt
men ophooping van fouten.
In de verwachting dat door de voorgaande toelichtingen het nut der
vaste punten voor het opmeten van eenig terrein aangetoond ïs, zullen
wij nu nagaan, op welke wijze de bepaling van die punten geschiedt.
De vaste punten ten behoeve van de topographische opname in
Ned.-Indië worden bepaald door middel van driehoeksmeting of van
astronomische plaatsbepaling.
Do laatste methode wordt alleen gebruikt bij de vluchtige opneming
van uitgestrekte landstreken, waarvan de kaart, met het oog op de
mindere belangrijkheid dezer streken, op eene kleine schaal moet
worden vervaardigd.
Een eisch bij deze werkwijze is, dat de bij de bepalingen te
gebruiken tijdmeters zonder schade voor den gang dezer uurwerken
vervoerd kunnen worden, en daar aan dezen eisch alleen bij vervoer
te water in voldoende mate kan worden voldaan, is deze methode
slechts toe te passen in landstreken, welke door tal van bevaarbare
rivieren worden doorsneden.
De astronomische plaatsbepaling staat, wat nauwkeurigheid betreft,
belangrijk achter bij de bepaling door middel van driehoeksmeting,
maar werkt veel sneller; zij wordt gebruikt bij de opmetingen in de
"Westerafdeeling van Borneo.
Bij de methode der driehoeksmeting, in gebruik bij de op Sumatra
werkende triangulatiebrigade van den topographischen dienst, zijn de
vaste punten de hoekpunten van een aantal aan elkander sluitende
driehoeken, welke te zamen een net vormen, dat dus als het ware
uitgespreid wordt over de op te nemen landstreek.
Het zal den lezer duidelijk zijn, dat men, de elementen en de
plaats der hoekpunten van den eenen driehoek kennende, die van
een anderen daarmede aansluitenden driehoek kan berekenen; hiertoe
moet van ten minste één driehoek van het net eene zijde bekend
zijn, terwijl de noodige hoeken moeten gemeten worden.
De hierbedoelde zijde wordt basis genoemd, omdat zij de grond
slag is van het driehoeksnet.
