83
ontbreken bv. nog een „Voorschrift omtrent den geneeskundigen
dienst te velde", een „Voorschrift omtrent den intendance dienst te
velde", een „Handboek voor den stafdienst", voorschriften omtrent
alles wat het treinwezen betreft, enz. enz. Dat de samensteller echter
niet heeft gewacht tot dat alle bouwstoffen, voor een zakboekje als
hier bedoeld vereischt, in geschikten vorm aanwezig zijn, is naar
onze meening goed gezien, allicht zou het wachten langer kunnen
duren dan in het belang der zaak wenschelijk is.
Omtrent de wijze van samenstelling en het daarmede beoogde doel
zegt de schrijver in zijn „Voorbericht" het volgende:
„Dit boekje heeft ten doel het geheugen van den officier bij diens
„werkzaamheden te velde te hulp te komen."
„De vraag, wat in zulk een werkje moet worden opgenomen, zal ik
„begrijp dat zeer goed voor een groot deel oorzaak zijn, dat dit zak
boekje niet aan aller wenschen tegemoet komt; men bedenke echter, dat
„do beantwoording van die vraag een der lastigste quaestiën bij de samen
stelling is geweest, en ik mij hierbij alleen den weg kon laten wijzen
„door eigen opvatting."
„Ook ben ik heengestapt over de bezwaren, dat veranderingen, misschien
„binnen vrij korten tijd te verwachten, en nog verscheidene niet regle
mentair vastgestelde zaken, het boekje van onwaarde zouden kunnen maken.
„Want vooreerst zal dit nooit geheel te vermijden zijn, ten tweede
„behoudt verreweg het grootste gedeelte toch zijne waarde, als zijnde
„bijna niet voor verandering vatbaar, althans niet in de eerste jaren, on
„ten laatste is het boekje door de op de buitenzijde der bladzijden gelaten
„marge en de blanco bladzijden welke tevens voor opschrijfboekje dienst
„moeten doen ingericht tot bijwerking."
„Zoo min mogelijk worden zaken behandeld, welke niet reglementair
„zijn vastgesteld. Is dat eene enkele maal wel gebeurd, dan was het,
„omdat het vermelden daarvan mij nuttig toescheen, en ik te minder be
hoefde te aarzelen er mededeeling van te doen, omdat zij de ondervinding,
„door ons leger opgedaan, betreffen; wat daarover werd opgenomen is dan
„ook aan de krijgsgeschiedenis ontleend, en slechts ter opvolging aanbe
volen, omdat er, ten minste voor zoover mij bekend is, geene voorschrif-
„ten daaromtrent bestaan."
„Dit is b. v. het geval met hetgeen over voorbereiding en uitrusting van
expeditiën en het transport ter zee is opgenomen; uit den aard der zaak
„konden hierbij maar algemeeno wenken worden gegeven."
