682
woord vermeld. In het algemeen toch kan men als regel stellen,
dat staat8-exploitatie duurder is dan die door den particulierslechts
enkele gevallen zijn denkbaar, waarin dit niet zal opgaan, en deze
doen zich dan voor, wanneer de particuliere nijverheid op zich zelf
niet krachtig of aaneengesloten genoeg is om een dood punt in den
gang der zaken re overwinnen.
Aan de zijde dergenen, die financieel voordeel zien in eigen beheer
schaart zich de anonieme schrijver in den Ind. Tolk van 't Nieuws
van den Dag van 11 Augs 1891. Door eigen beheer „zal de prijs
van het brood belangrijk verminderen'" (1) na de uitgaven voor de
eerste aanschaffing van materieel, enz Ongetwijfeld zal de prix de
revient (1) van het brood, door de militaire intendance geleverd,
lager zijnv (1), dan die van de tegenwoordige aannemers „zooveel zelfs
dat het broodration zonder vermeerdering van uitgaven belangrijk
„sou kunnen worden verhoogd (1), bijv. door vermindering van het ration
„rijst", meent de schrijver van het hoofdartikel. Redenen daarvoor
worden echter niet gegeven en hoe verdienstelijk wij zijn arbeid achten,
hij houde het ons ten goede, wanneer wij meenen, dat hij zijn zaak
benadeeld heeft door zijn onderstellingen onbewezen voor feiten aan
te nemen. Het kan hem toch niet onbekend zijn, dat in den tegen-
woordigen tijd meer dan ooit alle verbeteringen in onze koloniën dooi
de vraag worden beheerscht in hoeverre zij uitgaven zullen mede
brengen. Zelfs hij die voordeelen belooft door verandering vindt slechts
gehoor, wanneer hij dit zonneklaar bewijst, en hoe dikwijls zelfs
dan nog niet!
Het eenige, dat voor zijn meening moet pleiten is het oude lied:
dat her. brood nu zoo duur is, dat goede tarwe in Australië en Voor
Indië groeit, en dat de lage loonen van de Inlanders de productie
kosten laag kunnen houden. „De zucht der Chineesche leveranciers
om groote winsten te maken," niet als reden gegeven voor den hoogen
prijs van 't oogenblik, zou oppervlakkig nog als zoodanig dienst
kunnen doen. Immers kan dit recht geveu, te verwachten, dat zij
zullen streven naar ongeoorloofd voordeel door meelvervalsching, ook
is aan te nemen, dat daaruit zal voortvloeien een zucht om hun waar
op prijs te houden. Men zou dan evenwel over het hoofd zien, dat
tl) Wij cursiveeren.
