690
dat de grootste afstand, (1) dien het meel van Batavia uit door den
Archipel heeft af te leggen de 545 GM. niet te boven gaat (Batavia-
Ternate, via Soerabaja, Makassar, Ambon, Banda). De scheepsvracht
binnen Indië zal derhalve in geen geval meer zijn, dan f 4,845 per
100 KG. (545 X f 0,16: 18) en dan nog slechts voor zeer enkele
garnizoenen met geringe Europeesche bezetting.
Geldt dit voor het transport over zee alleen, ons rest nog in
beschouwing te nemen, welken invloed het transport te land op
den kostprijs van het meel zou kunnen hebben. Yoorzoover dit
vervoer niet langs spoorwegen zou kunnen loopen is er weinig
reden aanwezig, daarop acht te slaan. Dit vervoer zou alleen niet
hoog stijgen voorzoover het langs rivieren zou kunnen plaats
hebben. Maar Indië is, althans op de eilanden, voor de oprichting
van groote militaire bakkerijen vau gewicht, van goed bevaarbare
rivieren slecht bedeeld, in de richting der garnizoenscentra. Daar
om komen alleen die garnizoenen voor militaire bakkerijen in aan
merking, die door spoorwegen met andere verbonden zijn. Yoor het
vervoer van groote hoeveelheden meel hebben wij dus slechts acht
te slaan op de spoorwegen, de kleine hoeveelheden die op Borneo
en Sumatra's geheele Oostkust ter voorziening van enkele kleine
garnizoenen moeten opgevoerd worden, kunnen geen noemenswaardigen
invloed uitoefenen op den middenprijs van het product, en gar
nizoenen in de binnenlanden der Groote Soenda- eilanden buiten
Java, die niet aan bevaarbare rivieren gelegen zijn, bestaan er maar
enkele.
Wanneer de invloed van het vervoer per spoor op den prijs van
het meel wordt nagegaan, dan blijkt al aanstonds, dat verzending langs
de lijuen vau den staatsspoor geen belangrijke verhooging kan te
weeg brengen op de vervoerkosteu van het meel, daar deze grooten-
(1) De afstand van Batavia tot Gorontalo, via Soerabaja, Makassar, Amoerong,
Menado, volgt in lengte daarop, docli is slechts 511 GtM. Zie-bijl. A. der voorwaarden
van levering, waaraan het contract de N. I. Paketvrt. bindt, vastgesteld bij Art. I
a van het G. B. dd. i5 October 1S87 No. 5. Bovendien is 't garnizoen van Ternate,
Menado en Gorontalo uiterst zwak aan Europ. In 1888 was hun aantal resp 47» 16
en 17 man (Bijl. D. v/h. Kol. Versl. 1890).
