1036
dagen, volgens het rapport van 1884 (1) 28 dagen goed, waar het
versch brood in Europa na enkele, het munitiebrood door zijn hoog
vochtgehalte veelal in zeer weinige dagen reeds bederft. Bovendien
is het voor langdurig vervoer geschikt, terwijl versch brood dit niet is.
Met dergelijk brood, dat in eiken oven kan gemaakt worden,
zouden wij ook in Indië reeds zeer ver komen, het zou te velde als
nood-ration bij den man, mits oordeelkundig verwisseld tegen nieuw,
kunnen dienstdoen, het zou ook gebruikt kunnen worden in den
aanvang van expeditiën, gedurende de eerste vier weken en altijd voor
tamelijk ver van de bakkerij verwijderde garnizoenen. De onder
vinding leerde o. a. in 1878 en 1879 bij de tochten in de XXII
en XXYI Moekims, dat zelfs wittebrood in Indië reeds binnen de
2 dagen kan bederven. Waren wij toen van dit voedingsmiddel
voorzien geweest, de troepen hadden het gebruik van hard brood
dikwijls kunnen ontberen, al mag ook niet ontkend worden, dat het
laatste het voordeel heeft geringe ruimte in te nemen. De voedings
waarde nu van pain-biscuité is bij hetzelfde gewicht even groot als
van hard brood, het verteert gemakkelijker dan dit, maar heeft
hetzelfde volume als versch brood, doch veel geringer gewicht. In
Frankrijk wordt een veldration brood op 1 K. G., een ration be
schuit op 0,55 K. G. gesteld.
Wanneer hieruit onze opinie omtrent de broodvoeding te velde afgeleid
wordt, zal men er zich over verwonderen, dat er bij de inrichting der
groote militaire bakkerijen nog sprake kon zijn van de werktuigen
ter bereiding van hard brood. Men zal evenwel toegeven, dat men
met brood, dat 30 dagen bruikbaar blijft, een heel eiud opschiet bij
een expeditie, maar dat men daarmede niet altijd en niet onder alle
omstandigheden geholpen is, met name bij expeditiën van eenigen
duur, op verren afstand van de groote bakkerijen of naar afgelegen
streken in ons Insulinde. Zou dus dan wel hard brood medegenomen
moeten worden? Ook dit zou o. i. niet behoeven, sinds er een
andere broodconserve uitgevonden is, dat aan de verteerbaarheid
van pain-biscuité nagenoeg de geringe uitgebreidheid van hard brood
paart. Wanneer wij daarom melding maakten van werktuigen voor
(1) Rapporten, Verslagen, Meinoriën, 1884i p. 272.