103
wij ons dan gaan steken, in de sedert jaren bestaande, erfelijke veete
tusschen de hoofden der beide federaties, niet in de eervolle rol van
souverein, die geen oorlog in zijn land wil tusschen twee hem onder
geschikte staatjes en dwingt tot vrede, maar- als handlanger van een
der partijen.
En welken indruk moeten wij maken als ons optreden op de Noordkust
bij Pedir zoo geheel anders is als ons optreden op diezelfde kust bij
Pasangan en Gedong.
Hier de stelregel sub. 2, steunen van de zwakken tegen de sterken;
daar het omgekeerde, het helpen verdringen van wettige hoofden
van hunne plaats door den sterkere het maken van veroveringen te
vergunnen en hem zelfs door verstrekking van wapens, munitie en
geld daartoe aan te moedigen.
Ik wil nog met een voorbeeld bewijzen, hoe Pedir alle gelegenheden
aangrijpt om zijn erfvijand afbreuk te doen.
Wij hebben gezien dat Pedir, evenmin als eenige andere voorname
staat in de Onderhoorigheden, een Sultan, naast ons, boven zich wil
en ten bewijze hiervan moge nog strekken, dat hoewel Toeankoe
Mohamad Daoed, gedachtig aan het nut van invloedrijke huwelijken,
reeds ruim 21/2 jaar geleden aanzoek gedaan heeft om de hand van
een dochtertje (1) van Tengkoe Pakeh Soleiman, tot dusverre van
Pedir's zijde nog niet is overgegaan tot het wisselen van trouwbeloften.
Welnu! In 1891 viel in het Pedirsche het volgende voor:
Toengkoep, gelegen bezuiden Garoet, maakt deel uit van Soewit
Sama Indra van de federatie YI. De hoeloebalang van Toengkoep
was panglima van den sultan; door zijne persoonlijkheid had hij nog al
gezag en groeide Sama Indra boven het hoofd. T. Bintara Sama
Indra durfde nu, uit vrees voor den hoeloebalang Toengkoep, geen inval
doen in het gebied van Mantroi Garoet, ook van de federatie VI,
met wien hij op zeer gespannen voet verkeerde, doch die aan den
hoeloebalang Toengkoep verwant was.
Om zich van dezen gevaarlijken onderhoorige te ontdoen, ontbood
Sama Indra hem bij zich, de hoeloebalang kwam, doch terwijl hij in
een huis op T. Bintara Sama Indra zat te wachten werd hij verraderlijk
(1) Dit meisje is geboren uit Tengkoe Pakeh Soleiman's tweede echtgenooto, Potjoet
Bongsoer, zuster van Toeankoe Abdul Madjid.
