457
van leer geweest, omgeven door ijzeren banden en dergelijke constructie.
De eerste handvuurwapenen waren eenvoudig lansschachten, gevuld
met poedervormig kruit.
Dat ongelukken veelvuldig voorkwamen, behoeft zeker geen betoog.
De ontwikkeling der handvuurwapenen kan men in de volgende
perioden verdeelen; deze tijdvakken grijpen ongemerkt in elkander
en gaan soms geleidelijk in elkander over.
le Tijdvak. Men zoekt naar een handelbaren vorm voor 't vuur
wapen, 14e en 15e eeuw;
2e Verbetering in de ontstekingswijze, 15e tot de 17e eeuw;
3e 17e en 18e eeuw (tijdperk van Gustaaf Adolf voorna
melijk) het zoeken om munitie en toebehooren te
verbeteren
4e 18e en eerste helft 19" eeuw, verbetering der ballis
tische eigenschappen.
5e n Laatste helft der 19e eeuw achterladers en repeteer
geweren verbonden met verkleining van kaliber en
rookzwak kruit.
Zooals zoo even aangehaald is, waren de eerste handvuurwapens
eenvoudige lansschachten; spoedig hierop ging men over tot het
vervaardigen van ijzeren bussen, die met kruit geladen en met een
lont ontstoken werden.
Daarna werden deze bussen in houten blokken gelegd tot meerderen
steunlangzamerhand ontwikkelde zich uit dat blok de tegen
woordige lade.
De eerste wapens noemde men: laadbussen, waren ze van een blok
of lade voorzien, dan waren het handbussen.
Had de lade een steun om ze op de borstwering vast te leggen,
dan noemde men ze haakbussen.
Al deze wapens werden ontstoken door een lont, waarvan 12cM.
in één uur afbrandde. Daar de brandende lont de aanwezigheid
der krijgers op de borstwering of in het veld des nachts verried,
vervaardigd^ men den lontverberger. Nog later hield de 12e man
zijn lont brandend, de overigen staken hunne lonten bij hem aan, als
het noodig was.
Naar gelang van het kaliber onderscheidde men de haakbussen in
