47
Tampat Toeao opengesteld en als punten van vestiging aangewezen
te zien; de eerste plaats omdat het daartegenover liggende eiland
Raja, waar de Generaal ons etablissement wilde vestigen, ten allen
tijde een voor de schepen veilige ankerplaats biedthet hoofd van
Telok Kroet ons altijd trouw was en steeds zelfstandig, zelfs aan
aanvallen van Toekoe Oemar en Rigas het 'hoofd wist te bieden en
omdat dit staatje ongeveer in 't midden tusschen Oleh-leh en Melaboeh
gelegen is, van Oleh-leh 50, van Melaboeh 62 Eng. mijlen verwijderd
de tweede plaats als een der meest gewichtige van de Westkust en
wij daar reeds eene vestiging hebben en Tampat Toean als het eenige
van de Maleische staatjes op dat gedeelte der kust, dat door zijn zeer
kalme baai het geheele jaar door een veilige ankerplaats heeft.
De onder sub 2, 3 en 4 door Scherer-die met de Westkust niet
bekend was opgegeven plaatsen, voldoen niet zoo goed aan de
opgegeven eischen, Tenom kan zelfs in het geheel niet voor vestiging
in aanmerking komen.
Wel moet dit open blijven voor den algemeenen handel ingevolge
de overeenkomst bij de Nisero-quaestie, maar dit doet niets ter zake
zooals de Regeering weet, eene vestiging moet er toch niet komen.
Voor Groot-Atjeh zelf wees de Generaal, evenals Scherer, Oleh-leh aan.
Poeloe Waij moet vermoedelijk ook wel voor den algemeenen
handel openblijven, maar om geheel andere redenen; ten opzichte
van dit eiland bestaan plannen, waarover ik aan 't slot het een en
ander zeggen zal.
En nu de gewichtigste quaestie, de toepassing van de scheep
vaartregeling.
Wij zitten door de scheepvaartregeling op de geldkist van Atjeh.
Welnu, van af den dag der invoering moeten wij dat in 't oog
houden en de scheepvaartregeling niet slechts bezigen als middel tot
onderwerping van Atjeh door dwang, maar als middel tot onder
werping voor rekening van de Atjeliers zeiven.
Wij kunnen Atjeh onderwerpen voor rekening van Atjeh, even
goed als in 1870 Frankrijk geslagen is voor rekening van Frankrijk.
Behalve dus dat men door die scheepvaartregeling een groote vaste
bron van inkomsten moet scheppen, moeten bovendien nog extra be
talen alle staatjes, die zich niet volkomen naar onzen wil schikken.
