554
via Yokohama eo San Francisco. Deze route begint hoe langer hoe
meer de aandacht van repatrieerende Indischgasten te trekken, bijna
elk oogenblik hoort men van lieden, die dezen weg kiezen en bijna
zeker is voor dezen tocht een groote toekomst weggelegd, wanneer
de Indische regeering kon goedvinden om den ambtenaren en officie
ren te vergunnen, dien trip te maken.
Alleen zou het raadzaam zijn aan die toestemming de stellige voor
waarde te verbinden, dat de officieren ongeacht den prijs van de
passage, altijd en onder alle omstandigheden in de le klasse van de
hen overvoerende stoombooten moeten reizen en niet om de rekening
te doen kloppen, dan wel nog economiën te maken, zoodra zij uit
het gezicht der Kolonie zijn, zich in de 2e klasse mogen doen opnemen.
Tegen zulk een misbruik zou niet streng genoeg kunnen gewaakt
worden, want geeft het Gouvernement den landsdienaar 700 gulden pas-
sagekosten om zich in de le klasse en geheel overeenkomstig zijn
rang te doen overvoeren, dan heeft het ook het volste recht om te ver
langen, dat de reiziger, in welk oord van de wereld zich ook bevin
dende, de positie ophoudt, die hem door de Indische regeering met
de meeste duidelijkheid is aangewezen.
Dit op den voorgrond stellende, kan er, dunkt mij, verder niet
veel tegen de vrijheid, om ook anders dan door het Kanaal van Suez
huiswaarts te keeren, worden ingebracht. Plaatst men zich ten
opzichte van het verlof der landsdienaren op het juiste standpunt en
blijft men indachtig, dat de hoofdbedoeling moet zijn, om hun gelegen
heid te geven zich in een ander klimaat naar lichaam en geest te
ontspannen, dan moet het doen van groote reizen eerder aangemoedigd
dan tegengewerkt worden en behoort de quaestie of de Hollandsche,
Fransche of Engelsche mails daardoor wellicht eenig geldelijk nadeel
zullen ondervinden, geheel naar den achtergrond te worden gedrongen.
De Regeering getroost zich voor de verloven harer dienaren zoovele
opofferingen, dat zij aan den anderen kant verplicht is, te zorgen,
dat daarvan de meest mogelijke vruchten worden geplukt en het resul
taat in geen geval ondergeschikt mag maken aan belangen van stoom
vaartmaatschappijen en dergelijke.
Trouwens, ik ben er zoo van overtuigd, dat de Regeering, waar het
binnen haar bereik ligt, het goede wil, dat ik er niet aan twijfel of