187
vijand ontsnapt, is het, die haar voor het genoemde doel geschikt schijnt te
maken. Zeker is het, dat het kleine insect aan tal van toevalligheden bloot
staat. Het kan door den wind meegevoerd worden of ten prooi vallen
aan vogels; het gevaar van het verloren gaan eener tijding kan men echter
verminderen, door verschillende bijen met dezelfde boodschap te belasten.
Reeds vroeger zijn er door bijenhouders proeven genomen, om te zien,
van welke afstanden de bij tot haren korf kan terugkeeren. Men heeft
te dien einde nu eens een menigte diertjes, dan weer een enkel exem
plaartje een eind weggebracht en hen dan aan hun lot overgelaten. Was
de afstand niet al te groot, dan zetten de insecten, nadat zij een poosje
heen en weer hadden gevlogen, in den regel rechtstreeks koers naar
hunne korven. Men kon daarbij constateeren, dat de vlugste een afstand
van twee uren in 20-25 minuten aflegde. Om dus een Kilometer te door
vliegen zou eene bij gemiddeld 3-4 minuten noodig hebben, wat ongeveer
gelijk staat met een snelheid van 15-20 Kilometer in het uur.
Wanneer men de bij een boodschap wil laten doen, laat men eenigen
van de bijtjes uit hunne gevangenis en lokt hen op een met honig be
streken bord. Terwijl de diertjes zich te goed doen aan den zoeten kost,
wordt de te voren gereed gemaakte depêche aan hen bevestigd. De
depêche is, zooals van zelf spreekt, in overeenstemming met de kracht
en de grootte der bij en dus van zeer kleinen omvang. Zij bestaat uit
eene 2 millimeter breede en 7 millimeter lange reep papier. In een der
uiteinden maakt men in het midden eene insnijding van 1^-2 millimeter
en buigt de eene zijde van het papier, waar het is doorgesneden, naar
voren, de andere zijde naar achteren, zoodat de omgebogen deelen een
rechten hoek maken met het overige der reep. Dit geschiedt om eeu
grootere vlakte voor het aanplakken te verkrijgen. Om het bevestigen
der depêche te bewerkstelligen, houdt men de bij met een klein pincet
of tangetje vast en plakt het papiertje met sneldrogende lijm op den rug
van het diertje. Dit moet natuurlijk met de uiterste zorgvuldigheid ge
schieden, opdat de kop en de vleugels van het insect niet met de lijm
in aanraking komen. De depêche moet loodrecht op de lengteas van
het kleine diertje staan; zoodra men het zijne vrijheid geeft, vliegt het
naar den korf terug. Maar daar belet eene kleinigheid het, den korf
binnen te gaan, een metalen deurtje, dat den ingang verspert. In dat
deurtje zijn openingen, juist zoo groot dat een bij er door kan kruipen;
alle in- en uitgaande bijen moeten dien pas passeeren en kunnen het.
Maar onze kleine brievenbode wordt daarin door de depêche op haren
rug verhinderd. Zij moet voor den korf wachten tot men haar de depêche
