117
werpen; zij zouden dan alleen enkele nagenoeg loodrecht inslaande
springstukken te duchten hebben. Troepen buiten actie onder
's vijands vuur zullen minder geneigd zijn tot demoralisatie, wanneer
men ze te werk stelt dan wanneer zij werkeloos blijven. De
bezigheid, hun gegeven door het terrein tot meerdere dekking om
te werken, is daarom een voordeel. Veld versterkingen zullen tegen
direct vuur dekking verleenen, maar troepen in dekking kunnen
door verticaal vuur uit houwitsers en mortieren bereikt worden; en
deze zullen gebruikt worden tot een omvang, dien men tot dusverre
niet kent.
Het onderscheid tusschen houwitsers en mortieren van den tegen-
woordigen tijd is zeer gering. Voorheen was de mortier slechts 3
of 4 kalibers lang, en hij werd gewoonlijk afgevuurd onder een paar
vaste elevatiën, afwisselend van 30 tot 60 graden, maar meestal onder
45 graden. De dracht werd gewijzigd, niet alleen door de elevatiën,
maar ook door het veranderen van de buskruitlading.
Houwitsers waren van 6 tot 8 kalibers lang. De affuiten lieten
eene verandering van elevatie tot 35 graden toe. De dracht werd
gewijzigd door de elevatie te veranderen. Tegenwoordig is er zeer
weinig verschil tusschen mortieren en houwitsers, behalve dat de laatste
zoo gemonteerd zijn, dat ongeveer 35 graden elevatie mogelijk is.
Bij mortieren zoowel als in houwitsers worden de buskruitlading en
de elevatie gewijzigd, om de dracht te veranderen.
Hedendaagsche mortieren hebben 5 tot 12 kalibers ziellengte. Mo
derne kanonnen hebben eene ziellengte tot 40 kalibers, en het streven
bestaat ze langer te maken.
Voor den niet-vakman kan het goed zijn hier aan te stippen, dat
„direct vuur" genoemd wordt een vuur onder elevatiën beneden 15°,
terwijl „verticaal vuur" beteekent vuur onder minstens 35°; daar-
tusschen ligt het indirecte vuur. Als passend in eene wijze van
oorlogvoeren, waarin loopgraven een belangrijke rol speelden, ontwierp
Coehoorn, de Vauban van Nederland, den draagbaren veldmortier,
naar hem „Coehoornmortier" genoemd.
De Coehoornmortier werd het eerst gebruikt bij het beleg van
Grave in 1674. Hij was voldoende licht geconstrueerd om door twee
man over korte afstanden gedragen te worden. Hij is in den laatsten
Dl. II, 1893. R
