V ABI A.
Bruin broocl voor onze soldaten.
Naar aanleiding van de vraag, gesteld in dit Tijdschrift p. 469, in N°. 5
van dezen jaargang.
De verstrekking van wit in plaats van bruin brood aan den soldaat in
Indië is een uitvloeisel van natuurlijke en handelstoestanden. Het munitie
brood wordt den Nederlandschen soldaat niet verstrekt, omdat het beter
is dan wit brood, maar hij krijgt geen wit brood, omdat dit duurder is
dan bruin. Bij de verpleging van menschenmassa's, zooals in gestichten
en in legers, is het een eisch, het doel: behoorlijke voeding, met de kleinste
hulpmiddelen te bereiken. In Indië nu heeft dezelfde stelregel omge
keerde gevolgen gehad. Daar groeit geen tarwe, het brood moet er van
ingevoerde grondstof gebakken worden. Dezelfde hoeveelheid gebuild
brood heeft 25 a 30 °/0 meer grondstof noodig, als deze tarwe, dan
wanneer zij gebuild meel isde particulier vraagt alleen naar wit brood
en gebruikt dat in veel geringer hoeveelheden dan in Europa; het komt
er bij hem meer op aan of het lekker, dan of het nuttig is; hij gebruikt
ander dan wit brood slechts als bijspijs in zeer geringe hoeveelheid.
Tarwezemelen worden weinig gebruikt in Indië, als veevoeder niet, omdat
men genoeg dëdek van rijst tegen lager prijs kan krijgen, in de industrie
in het geheel niet. Wat is natuurlijker, dan dat men zich 20 a 25 ö/0
van de transportkosten van de tarwe uitspaart en de zemelen op of dich
ter bij de verbruiksplaatsen laat Een ander gevolg is, dat er geen
graanmolens in Indië zijn, wanneer men die van de firma Le Roux Co.
te Batavia buiten beschouwing laat, daar deze alleen voor eigen verbruik
maalt.
De invoer van tarwe bedroeg dan ook in 1889 slechts 13871 Liter .of
10000 KG. tegen een meelinvoer van 12959000 KG. en daalde zelfs
in 1890 tot 4000 Liter (zie ter zake Mil. Bakkerijen v. N. I. Ind. Mil.
Tijdschrift 1892, p. 681 en vlg.).
„Maar wanneer bruin brood zooveel gezonder is, dan zou men toch
over het bezwaar van mogelijke meerdere kosten moeten heenstappen!"