berusten die stukken geheel op de inzichten van één enkel persoon
den auditeur-militair. Zooals deze de zaak opvat, wordt zij aan het
H. M. G. voorgedragen, zonder beschouwingen en aanteekeningen
van andere zaakkundigen, die het wellicht met hem oneens zijn.
Weliswaar wordt de auditeur-militair door twee officieren-com
missarissen op de vingers gekeken, of wel wordt geheel het onderzoek
(buiten de residentie van den krijgsraad) door officiereu gevoerd, maar
de auditeur is en blijft als rechtsgeleerde den officieren de baas;
gewoonlijk vervullen de commissarissen zwijgende rollen in het onder
zoek, of wordt het door officieren gehouden onderzoek aangevuld
door zijne vraagpunten.
In alle gevallen gaan dus de stukken naar het H. M. Gr. in den
geest van den auditeur-militair ingekleed behalve het vonnis, geeft
geen enkel stuk de overwegingen van den krijgsraad te kennen.
Het Hoog Militair Gerechtshof moet dan ook blijven wat het is,
een gerechtshof, eene hoogste instantie, hoofdzakelijk dienende tot
revisie van vonnissen. Het mag in 'c geheel niet als rechtbank en
zooals de rechtspraak nu is geregeld, zelfs niet als hof van appèl
optreden.
Ik zal niet uitweiden over de onmogelijkheid van het instellen
van krijgsraden uitsluitend uit rechtsgeleerden samengesteld, het ka
rakter der delicteu, gevoegd bij de beginselen die een niet-militair kan
zijn toegedaan, geven genoegzaam te kennen dat eene dergelijke
instelling het begrip discipline al spoedig in het leger tot het ver
leden zou doen behooren.
Zoolang het militairisme zal bestaan, zullen steeds de officieren als
rechters moeten optreden over militaire delicten, m. a. w. aan het
militairisme is de krijgsraad innig verbonden.
Men kan dus niets anders doen dan trachten dezen te verbeteren,
zóó, dat het niet meer noodig zal blijken door al zijne vonnissen eene
inktlijn te halen, zóó, dat de officieren die er zitting in nemen niet
meer het gevoel hebben stroopoppen te zijn, maar werkelijk door
drongen worden van de hoog ernstige taak, die zij volgens eer en
geweten hebben te vervullen.
Mijn ja is ja, mijn neen is neen, moet hunne leus zijn, men zou
daarentegen, zooals de toestand nu is, gaan zeggen