367
eindstation Duschak, ingeval eener Russische expeditie tegen Herat,
volkomen gedekt door het op circa 40 KM. Zuidwaarts gelegen
Kelak-i-Nadiri, een verbazend sterke bergvesting, die in 1889 door
Perzië aan Rusland is afgestaan.
Slaan wij een blik op den tegenwoordigen toestand van Russisch
Centraal Azië, zooals deze wordt, afgeschilderd door de meeste
Britsche reizigers, voornamelijk door C. E. Biddulph, wiens indruk
ken wij mededeelen.
Alle illusies, die men mocht koesteren omtrent Merw, Bokhara
en Samarkand, verdwijnen zoodra men deze streken heeft aanschouwd
in geen enkel opzicht onderscheiden die plaatsen zich van honderde
steden uit andere deelen van Azië, doch zij staan bij deze laatste
geheel en al achter wat aangaat overblijfselen van vroegere grootheid
en ook de bevolking is er veel kleiner.
Nieuwere onderzoekingen hebben dan ook aangetoond, dat de
.door vroegere schrijvers en reizigers verstrekte opgaven omtrent
bevolking en hulpbronnen zeer overdreven waren. Deze latere
ontdekkingen hebben bewezen, dat eertijds Trans-Kaspië even dun
bevolkt moet zijn geweest ais thans, en wel ten gevolge van het
algemeen heerschend watergebrek. Zonder behoorlijke besproeiing
toch, is zelfs de vruchtbaarste bodem en menig gedeelte dezer
landstroek bestaat uit goeden grond even waardeloos voor het
bestaan als het zand der woestijn.
De eenige rivieren, die men aantreft tusschen de Kaspische zee
en Samarkand, zijn: de Oxus, de Zaraffhan, de Murghab alsmede
enkele kleinere wateren.
Bovendien zijn beide eerstgenoemde woeste bergstroomen, wier
breed en ondiep bed, dat rijk is aan zandbanken en eilanden, in het
warmere jaargetijde, ten gevolge van het smelten der sneeuw op den
Hindukusch en het Pamirplateau, plotseling veranderd wordt in een
wiklstroomende watermassa.
Onderzoekingen, die in de ruïnen der steden Bairan-Ali en Sultan
Sanjar in het district Merw plaats hadden, hebben geleerd, dat deze
plaatsen hoogstens een bevolking bezaten van 50000 inwoners. Het
gemis aan gebakken steen in de oude gebouwen te Bokhara en Sa-
markand alsmede in de ruïnen van Giaurkala, wijst er op, dat sedert
