370 -
Alle uit Europa komende reizigers, die deze streken bezoeken, zijn
dan ook ten zeerste verbaasd over de weinige militairen, die men er
aantreft. Ongetwijfeld heeft echter het bewustzijn, dat de spoorweg
in geval van opstand in zeer korten tijd sterke troepenafdeelingen
kan aanvoeren, een heilzamen en kalmeerenden invloed op de onte
vredenen die nog onder de bevolking mochten worden aangetroffen.
De groote veiligheid blijkt vooral uit het feit, dat de Trans-
Kaspische spoorweg over zijn geheele uitgestrektheid slechts bewaakt
wordt door soldaten der spoorwegafdeelingen, die met tusschenruim-
ten van enkele mijlen langs deze lijn zijn geposteerd. Burgers noch
soldaten dragen wapens en de Russische Zaakgelastigde te Bokhara
woont in een gewoon huis, dat slechts bewaakt wordt door een
wacht van 20 Kozakken, ofschoon in geval van oproer de meestna-
bijzijnde hulp (uit Samarkand) eerst na verloop van 24 uur ter
plaatse kan zijn.
Het valt dus niet te ontkennen, dat Rusland's wijze van beheer in
deze streken belangrijke verbeteringen heeft aangebracht en onder
deze moet in de eerste plaats gewezen worden op de volkomen veilig
heid van personen en goederen.
Eertijds toch vormden deze streken, door alle tijden heen, de ba
kermat van een gruwelijk despotisme, alwaar rooverijen en regeering-
loosheid aan de orde van den dag waren.
Het bij de Aziatische volken ingevoerde Russische administratie
wezen houdt volkomen rekening met den aard der bevolking en
verschilt in dit opzicht geheel en al van het Engelsche stelsel. Zelfs
van Britsche zijde wordt erkend, dat Engeland's belastingstelsel en
rechtspleging te ingewikkeld zijn, om bij de meeste Indische volken
toegepast te worden. Dit zal nog duidelijker blijken, indien men
weet dat Engeland afgelegen districten onder z. g.„Staatkundige
Controle" heeft gesteld; d. w. z. onder het onmiddellijk bevel van meestal
militaire ambtenaren, die op dit gebied slechs zeer weinig vakkennis
bezitten en gemachtigd zijn, de onder hun bevel geplaatste districten
in zeer absoluten zin te besturen. Bij de aan Rusland ouderworpen vol
ken van Centraal-Azië, is dit echter overal het geval.
Terecht toch heeft Moscovië ingezien, dat het op den duur onmo
gelijk is, Aziaten mot Europeanen gelijktestellen, want bij velen zou
zachtheid voor zwakte worden gehouden.
