459
Ons voorschrift is hier weer imperatief. Het spreekt zelfs met
geen enkel woord over het recht van den aanvoerder, om eene bekomen
opdracht te wijzigen.
Gelijk wij vroeger zagen, stelt het Italiaansche voorschrift den aan
voerders ten plicht, om „op eigen verantwoordelijkheid een ontvangen
bevel te wijzigen als de omstandigheden, waaronder het gegeven werd,
gewijzigd zijn."
Dat eene zoodanige bepaling voor de hoogere troepenaanvoerders,
commandanten van de divisiën of legerkorpsen of geheele legers in
Europeesche oorlogen nuttig is, laat geen twijfel overdat is duidelijk.
Doch, is zulk eene bepaling mede goed voor lagere troepenaanvoerders,
als bij ons b. v. de compagnies- en bataljonscommandanten, om van
brigadecommandanten niet te spreken?
Ik geloof van wel. Immers wanneer deze in grooter verband
vechten, handelen zij binnen eene zoo beperkte ruimte van terrein
en tijd, dat zij zelden of nooit in de noodzakelijkheid zullen komen
om van dat recht gebruik te maken.
En overkomt het hun daarbij, dat die noodzakelijkheid dringt,
welnu, waarom dan geaarzeld hun op eigen verantwoordelijkheid daartoe
het recht te geven en de gebruikmaking van dat recht tot plicht testellen.
Op zich zelf staande wordt hun werkingssfeer grooter, doch dan
zijn ze ook beter op de hoogte van den algemeenen toestand, om de
noodzakelijkheid van de wijziging met ruimer blik te kunnen beoor-
deelen.
En de geconstateerde noodzakelijkheid maakt de wijziging reeds
tot plicht, ook al zwijgt het voorschrift over het recht.
De factor „eigen verantwoordelijkheid" moet echter steeds zeer
zwaar wegen, omdat alleen in haar de waarborgen kunnen gevonden
worden tegen eene lichtvaardige wijziging van bevelen of opdrachten.
Aangenomen nu dat de omstandigheden geen aanleiding hebben
gegeven om de ontvangen opdracht te wijzigen, dan wordt ai het
overige aan de opdracht ondergeschikt.
Het kiezen uit.de verschillende middelen, die de aanvoerder kan
aanrenden om het doel van de opdracht te bereiken, dient nu ver
der alleen om het succes te verzekeren en zich aan de minst mogelijke
verliezen bloot te stellen.
