39
gegeven order niet op te volgen of' hein in tegenwoordigheid van
meerderen uit te schelden.
Bovendien wordt de doodstraf, ingevolge het artikel zelf, toch na
genoeg nooit toegepast, omdat de wetgever blijkbaar zelf eenigszins
verschrikt over zijn eigen gestrengheid, aan het slot een voor
schrift heeft bijgevoegd, dat deze geheele gestrengheid illusoir maakt.
Men vindt daar namelijk de merkwaardige zinsnede:
„ten ware mitigeerende omstandigheden aanwezig en bewezen waren,
„in welk geval de rechter den schuldige eene mindere straf zal mogen
„opleggen."
Het hierin bepaalde toch wordt bij d.e art. 53 en 54 van het C. W.
voor alle misdrijven voorgeschreven en wanneer dit dus hier nog eens
afzonderlijk wordt gereleveerd, kan het niets anders beteekenen dan
dat men, om zoo te zeggen, met een lantaarntje moet zoeken om ver
zachtende omstandigheden te vinden en daar dit zoeken gewoonlijk
met succes bekroond wordt, zal de doodstraf niet dan hoogst zelden
toegepast worden. De soldaat, die, zooals hierboven werd veronder
steld, insubordinatie tegen een korporaal pleegde, zoude o. a. niet tor
dood veroordeeld worden, omdat het gebeurde buiten dienst plaats
vond, maar waarom dan niet liever op dit misdrijf eene afzonderlijke
straf gesteld?
Mr. M. S. Pols zegt omtrent art. 100:
„Bij schuldigverklaring van art. 100 zal de onderofficier of soldaat
„met. den dood gestraft worden, ten ware mitigeerende omstandigheden
„aanwezig en bewezen waren, in welk geval de rechter den schuldige
„eene mindere straf zal mogen opleggen. Deze strafbepaling verdient
„afkeuring. Wel is waar is zij zachter dan in de vroegere Fransche
„wetten en het Reglement van 1799, vermits zij aan het slot eenige verzach-
„ting toelaat; maar het stellen van de doodstraf als normale straf
„op elke daad van verzet of geweld, hoe gering ook, is eene over
drijving, door geen belang der krijgstucht gerechtvaardigd of gevorderd.
„De nieuwe Fransche wet, hoewel naar mijne meening ook te streng,
„onderscheidt althans of de feitelijkheden met voorbedachten rade of
„geleider lage, onder de wapenen, in dienst of bij gelegenheid van den
„dienst of wel buiten dienst hebben plaats gehad. De wetgever is dan
„ook blijkbaar voor zijne eigene gestrengheid teruggedeinsd. Wat toch
„beduidt de slotbepaling? Dat de rechter, ingeval verzachtende omstan-