107
kunnen beschikken over ruim f 2500.Dit zou een winst
zijn van 18% 'sjaars, wanneer hij niets had uit te geven voorbe
looning van zijn borgen, kapitaalhuur en vele andere uitgaven. Wat
er over blijft zal bitter weinig zijn. Toch is dit bedrag niet zoo
gering, omdat ik de kosten voor het meel en het bedrijf te hoog heb
gesteld
Ik geloof niet, dat iemand, zelfs geen Chinees, aannemer wordt op
zulke vooruitzichten.
Yan tweeën één, of de schatkist vordert te hooge invoerrechten
van meel, öf de aannemer te Magelang kan van die aanneming niet
of ternauwernood bestaan.
In het laatste geval is er grond voor de vrees, dat hij pogingen
zal aanwenden om op onrechtmatige wijze verbetering in zijn positie
te brengen, hetzij dan door de levering van slecht brood, hetzij door
het tarwe-met rijste-of djagongmeel, of wat nog erger is met andere
stoffen te vervalschen, ook al vindt hij in bijverdiensten aan particu
lieren grooten steun in zijn bedrijf.
Zoo niet, dan heeft de aannemer met deze leverantie bijbedoelingen.
In ieder geval is nauwkeurig toezicht noodig, zoowel van den kant
der militaire administratie (1) als van de zijde van het civiel bestuur,
al ware het alleen op grond van het feit, dat het brood voor den
soldaat te Batavia-zelf meestal duurder is, hoewel er lang zooveel
onkosten niet op vallen.
Is evenwel uit het voorgaande de conclusie te trekken, dat het
Gouvernement militaire bakkerijen oprichtende, alleen dan te Magelang
geen nadeel zal hebben (2) wanneer het meel verkrijgbaar is tegen den
minimum prijs, dien ik hiervoren berekende, er volgt ook uit, dat de
(1) Men beweert, dat men te Batavia by eiken Chineesehen bakker gips kan koopen.
De proef heb ik er nooit van genomen, maar zou te nemen zijn. Is het waar, dan
zou chemisch onderzoek van het brood niet overbodig zijn.
(2) De transportkosten via Bandoeng en Poerworedjo per s.s. en van daar per kar
28 pl. naar Magelang zouden denkelijk nog hooger zijn. De eerste post is wat betreft
het traject van Buitenzorg tot Garoet 1/3 van f 2.78 van Garoet naar Tjilatjap schat
ik hem op van f 1.92, van Tjilatjap tot Poerworedjo is het »/3 X f 1.46, alles in
de 2e klasse, en het vervoer tusschen Poerworedjo en Magelang is 28/62 van 3.70
of 1.67. De gezamenlijke kosten schat ik op 3.75 per 100 KG.
