331
verwisseld worden voor de Canarische eilanden, Engeland moet op een
of andere wijze Madera en de Kaap Yerdische eilanden van Portu
gal zien te verkrijgen en in ruil voor het verlaten van Egypte zich
het protectoraat van Madagaskar verzekeren.
„Op die wijze", vervolgt hij, „zouden wij ons buiten Europeesche
verwikkelingen kunnen houden".
Hiertegen worden natuurlijk verschillende bezwaren aangevoerd,
zooals de geheel veranderde staatkundige toestand in Zuid-Europa,
waardoor de mogelijkheid bestaat, dat er eene combinatie tegen Enge
land kan worden gevormd en sterke vloten, tusschen de zuilen van
Herkules door, de Engelschen op verschillende plaatsen tegelijk
kunnen bedreigen.
De machtige binnenzee, die drie werelddeelen bespoelt, en van af
de grijze oudheid het tooneel is geweest van groote worstelingen
van verschillende volkeren en van stoute ondernemingen, is in den
nieuweren tijd, sedert de doorgraving van het Suezkanaal, in hare
beteekenis belangrijk toegenomen.
Door de tweede poort, die tot de wereldzee toegang geeft, verbindt
zij het Europeesche moederland met zijn verre koloniën, en nemen
oorlogsschepen en de handelsvloot der wereld hun weg; dit alleen zou
reeds voldoende zijn, om de militaire en politieke beteekenis na te
gaan van het „Mare Nostrum" der Romeinen.
Maar er zijn andere vragen, die wellicht nog belangrijker zijn,
n. 1. de Oostersche quaestie, waaraan zich in den laatsten tijd een
Westersche, die van Marokko, heeft vastgeknoopt, en daar het Wes
telijk bekken der Middellandsche Zee ons de meest ingrijpende ver
anderingen doet zien, die in de laatste tien jaren hebben plaats gegrepen,
zoo zullen wij dat zeegebied, met zijne toegangen en omringende
rijken, het eerst onderhanden nemen.
Misschien gunt de redactie van dit tijdschrift ons later nog wel
eens een plaatsje voor de behandeling van het Oostelijk gedeelte.
Zoolang von Bismarck aan het bestuur is gebleven, is het hem steeds
gelukt Frankrijk te isoleeren en werkte hij de actieve koloniale
politiek van Jules Ferry in de hand, waardoor verkoeling en verwij
dering ontstond met Engeland en Italië.
Zonder zich aan de protesten te storen van de gouvernementen van
Dl. I, 1894. 22
