338
ongehoorde kosten en moeite aangewend zijn om dit bolwerk onneem
baar te maken.
In bet N. W. front zijn 3 galerijen parallel boven elkander, 122,
213 en 308 M. boog, met bare vertakkingen in de steile wanden
van het overoud gesteente uitgehouwen, een groot kunstwerk, eenig
in zijn soort, als men nagaat dat die gangen meer dan 5 K. M. lang
zijn en er niet alleen ruimte is voor de plaatsing van 600 stukken
geschut, waaronder van bet zwaarst kaliber, maar ook volkomen
dekking en veilige buisvesting voor de sterke bezetting.
Aan den Afrikaanscben oever, ongeveer Z. W. waarts van Gibraltar
ligt Tanger, de eerste handelsstad van Marokko, met bijna 20000
inwoners, uit eene prachtige baai oprijzende, van waar het oog reikt
van de Gibraltarrotsen tot kaap Trafalgar toe.
Hare beteekenis dankt zij aan hare gunstige geograpbische ligging
de baai is tegen JST. en N. W. winden wel is waar niet beschut,
doch dit is gemakkelijk te verhelpen door wederopbouwing van de
beide voor 200 jaar door de Britten gemaakte havenhoofden.
Tanger en zijn haven worden door de, op een vooruitstekend
rotspunt gebouwde citadel beheerschtdeze is echter met de uit
vindingen van den nieuweren tijd op militair gebied niet meegegaan,
doch de plaats kan evenwel, als men op zaakkundige wijze de voor
treffelijke omgeving benut, in eene zeer sterke positie worden ver
anderd.
Ongeveer tegenover Gibraltar bevindt zich op een smalle landtong,
Ceuta, aan de gelijknamige baai en die van Madragade gewich
tigste der Spaansche bezittingen aan de Noord-Afrikaansche kust.
Deze zeeburcht werd ter vergoeding van het verloren Gibraltar ge
bouwd; beide hebben op velerlei gebied met elkander gemeen, doch
evenmin als bij Tanger treft men hier versterkingen aan, die met de
zoo geheel veranderde wijze van vestingbouwkunde en bewapening
hebben rekenschap gehouden.
Als men de militaire beteekenis van de drie aan de zeeëngte liggende
plaatsen vergelijkt, dan neemt Gibraltar zeer zeker de eerste plaats
in. Maar het zal dit niet langer doen als op den Spaanschen oever
aan de W. zijde der baai van Algeciras, gelijksoortig geschut wordt
opgesteld en uit de stad zelve, het kolendepot en de voor anker
