344
genover den koenen Franschen greep de oogen toe, hopende door de
occupatie van Egypte het evenwicht te zullen herstellen.
Deze rekening sloot en zal sluiten, totdat Biserta in 1894 zijne
ijzeren wapenrusting heeft omgord. De Engelsche admiraal Spratt
schreef aan de „Times een jaar voor het Fransche protectoraat over
Tunis
„Aan de centrale zeeëngte van de Middellandsche Zee gelegen, zal
„het meer van Biserta in handen van Frankrijk de meest strategisch
„gewichtige krijgshaven worden, die de verbinding tusschen het
„Westelijk en Oostelijk bekken zal beheerschen. In het ruime
„bassin kunnen de Franschen enorme marinearsenalen aanleggen,
„met hunne torpedovloot in alle stilte proeven nemen, schietoefenin
gen regelen en zelfs kleine vlotenmanoeuvres uitvoeren, zonder dat
„iemand ter wereld er iets van bemerkt."
Behalve de drie Europeesche Mogendheden grenst nog eene Mogend
heid, het Moorsche keizerrijk Marokko, aan het veelbesproken W. bek
ken der Middellandsche Zee; van af de Algiersche grens tot voorbij
Tanger is de zilveren drievoudige halve maan op een groen veld (het
Marokkaansche wapen) zichtbaar.
Zooals vroeger Tunis en zelfs nog meer, is op het oogenblik dit
rijk het door Europeesche Grroote Mogendheden zoo begeerd bezit.
Hoe zal deze Westersche quaestie worden opgelost? Eene vraag,
die niet alleen voor de Middellandsche Zee, maar zelfs voor de ge-
heele Europeesche politiek van zóó verstrekkende beteekenis is.
De eenige Europeesche Mogendheid, die in Marokko grondgebied
bezit, is Spanje, en dit rijk beschouwt zich dan ook om verschillende
redenen in de toekomst als de aangewezen heerscher van den tegen-
overliggenden Noord-Afrikaanschen oever.
Toen in 1859, in den oorlog dien Spanje tegen Marokko voerde,
de Generaal o'Donnell Tetuan had bemachtigd en op Tanger aan
rukte, herinnerde de Engelsche gezant in Madrid aan eene nota, die
Lord Russell vóór het uitbreken van den krijg aan het Spaansche
kabinet had gericht.
Deze diplomatieke nota luidde woordelijk
„Si dans l'eventualité d'une guerre avec le Maroc, des troupes
„Espagnolles venaient a occuper Tanger, et que le gouvernement de
