400
Het Zwitsersche voorschrift zegt: dat die opstelling achter het
midden meestal besluiteloosheid verraadt en altijd aanleiding geeft
tot onnoodige verliezen. Het wil de reserven echelonsgewijze en
liefst overvleugelend opgesteld hebben achter den vleugel, die voor het
offensief bestemd is of waartegen men den offensieven stoot van den
vijand verwacht.
Het Duitsche voorschrift zegt ook wel, dat de plaatsing der reserven
achter het midden altijd de onvoordeeligste is, maar wil ze toch alleen
dan achter een der vleugels als geene bijzondere omstandigheden dit
anders verlangen. Verder beslist het ook dan nog niet voorwaardelijk
voor den offensieven vleugeldeze geniet alleen de voorkeur, doch
de beslissing hangt af van de gevechtsverhoudingen en van het terrein.
Het wijst er voorts op, dat zijwaartsche verplaatsingen altijd aanlei-
ding geven tot tijdverlies en dat zij meestal binnen het vijandelijk
vuur moeten worden uitgevoerd.
Het Fransche voorschrift onderstelt de reserven over de geheele
linie verdeeld met zulke tusschenruimten, dat de artillerie en de
cavalerie zich vrij kunnen bewegen, doch zij kunnen ook naar de
rechter-of linkerzijde geëchelonneerd zijn, om eene spoedige verlen
ging van het front te verkrijgen.
Het Oostenrijksche voorschrift zegt: dat de reserven in den regel
achter een of achter beide vleugels worden opgesteld om zoo de
flanken te kunnen beveiligen en gemakkelijk voor of tegen flank-
aanvallen te worden gebruikt.
Achter welken vleugel zij komen, hangt af van het terrein en de
gevechtsverhoudingen en ook van de vraag op welken vleugel de be
slissing zal vallen.
Achter het midden worden de reserven geplaatst, zoolang de weder-
zijdsche verhoudingen zich nog niet genoegzaam geteekend hebben,
ook als de reserven alleen tot rechtstreeksche ondersteuning van de
gevechtslinie moeten dienen, en ook ais de troep aan beide zijden
aangeleund is.
Het Russische voorschrift geeft slechts eene alinea betreffende
de plaats der algemeene reserve, doch deze komt mij afdoende voor.
Zij luidt: „de algemeene reserve wordt achter die deelen der ge
vechtslinie opgesteld, die waarschijnlijk de meeste ondersteuning zul-
