511
reglementen van Oostenrijksche, Spaansche en vele andere Europeesche
bergartillerieën, althans beschrijving harer harnachementen waarop
zoo enorm veel aankomt. Ik heb dan ook bij gemis aan zooveel
noodige gegevens tot vergelijking geenszins de pretentie een grondig
en volledig beeld te leveren van hetgeen de muildieren bij en voor
de bergartillerie kunnen en moeten zijn. Het is slechts mijn doel
eenige beschouwingen ten beste te geven over het muildier dat wij
gebruiken, welke meestal gebaseerd zijn op eigen waarneming te
Salatiga, te Babakan, te Soerabaja en nu laatstelijk te Atjeh.. Ik stel
mij voor achtereenvolgens te bespreken: lichaamsbouw, behandeling,
voeding, gebruik.
Het onderwerp is netelig, echter meer voor een artillerist dan voor
een paardenarts die uit den aard der zaak een onzijdige positie
inneemt. Artilleristen, en in de eerste plaats zij die bij bergbatterijen
waren of zijn, weten wel waarin die neteligheid bestaat en ik ver
moed dat de meeste batterijcommandanten heel wat liever een veld-
dan een bergbatterij zullen commandeeren.
Ongelukkig kunnen de muildieren niet gemist worden en juist in
het land der werkelijkheid, waar de artillerie zoo tot haar recht komt,
blijkt het groote nut van de mogelijkheid om geschut door sawahs
en moeras te vervoeren overtuigend, al biedt de uitvoering nog groote
leemten aan, die trouwens voor een deel onmogelijk zijn te verhelpen.
Volgens verklaring van artillerie-officieren die er mede werken
(ik spreek nu van Atjeh en dus van sawah en rawah) is het muildier
eigenlijk alleen nuttig en onmisbaar wijl het meer kan dragen dan
het paard; overigens zou het in ongeveer alle opzichten bij dit laatste
achterstaan. Ik behoud mij voor, bij de bespreking van het gebruik
voornamelijk, nog op die zienswijze terug te komen.
Lichaamsbouw.
Zooals velen bekend zal zijn, werden aanvankelijk muildieren van
een andere herkomst beproefd dan die welke wij nu bezigen. Eerst
eenige weinige Zuid-Amerikaansche, daarna Syrische, terwijl wij nu reeds
sinds vrij geruimen tijd uitsluitend Chineesche hebben.
Het Chineesche muildier heeft niets minder dan een drogen, straffen
weefselbouw. Het is een groote uitzondering wanneer men er een ziet
