165
Deze afdruk (1) wordt daarna op den bruinsteen (steen, waarop
alleen de hoogtelijnen gegraveerd zijn) gelegd en met dezen door de
pers gehaald, waarop dus nu alles, wat op de kaart blauw en bruin
moet worden, afgedrukt is. (2)
Op gelijke wijze wordt ten opzichte der andere kleurenhet zwart
het laatst gehandeld.
Ten slotte wordt het zwarte schrift, om de langzame bewerking daarvan
door middel van gravure te ontgaan, langs photolithographischen weg
(hierover later) op de kaart aangebracht. Het spreekt van zelf, dat
het papier, waarop de eerste afdruk in blauw is gemaakt, met de
grootste nauwkeurigheid op den volgenden steen moet worden gelegd,
enz., daar de teekening op den eenen steen verband houdt met die
op de andere steenen.
Resumeerende is dus de volgorde van drukken
1. blauw (trek en namen der wateren);
2. lichtblauw (grisee)
3. bruin (hoogtelijnen);
4. bruin (krijtdruk voor de bergen)
5. kleuren der grenzen
6. zwart (wegen, cultures, enz.j en
7. zwart (namen).
Voor een volgeteekend blad van Borneo op 1200000, afmeting 556,5
op 553 m.M. b. v., waarbij verondersteld wordt, dat de arbeid onder
gunstige omstandigheden geschiedt, is de duur van dit werk, voor:
het photographeeren van de grondkaart met retouche... 6 dagen
het vervaardigen van de matrijs, het overbrengen op den
moedersteen en het drogendaCr
het maken van abklatsche1
1
Transporteeren. 8 dagen
(1). Na eerst op den gegriseerden steen, die met een lichtere blauwe verf is inge
wreven, te zijn gelegd en met dezen door de pers gehaald, staat werkelijk alles wat
blauw moet zijn op de kaart.
(2). Voor het geval dat een krijtdruk moet worden aangebracht, wordt het papier,
waarop nu reeds alles wat blauw moet zijn en ook de bruine hoogtelijnen, gelegd op
den met vet krijt beschaduwden steen onder (2) (vorige bladzijde) bedoeld, en met dezen
door de pers gehaald, waardoor de krijtteekening nu ook op de kaart voorkomt.
Daarna volgen dan de andere (grens-) kleuren enz.
