41
Die vraag kan door ons niet met zekerheid worden beantwoord;
maar het ondervolgende kan te dien aanzien toch eenig licht geven.
Er is geen reden om aan te nemen dat de arbeidsloonen in de par
ticuliere industrie beduidend lager zouden zijn dan die der vrije In
landers bij den A. C. W.de prijzen der materialen kunnen echter,
door te profiteereu van een toevallig gunstige markt, misschien iets
lager zijn, hoewel de particulier voor die, welke uit den vreemde
worden aangevoerd, inkomende rechten betaalt en het Gouvernement
niet; de onkosten voor toezicht op het werk en algemeene leiding
zijn stellig mindervoor de meeste artikelen is machinale bewerking
niet noodig, zoodat onkosten voor machinepersoneel en steenkolen
vervallenkan machinale bewerking echter worden toegepast, dan
staat bij eenmaal aanwezige installatie, zooals bij den A. C. W, de
besparing aan arbeidsloon ruimschoots daartegenover. De particulier
brengt voorts op zijn onkostenrekeningrente van het kapitaal in zijn
zaak gestoken, waardevermindering van gebouwen en inventaris,
assurantiekosten, belasting enz. en zal in verband met de keuring,
waaraan de voor het Gouvernement bestemde voorwerpen onderwor
pen zijn, de prijs van deze hooger moeten stellen dan van die
voor de gewone handelsmarkt bestemd; terwijl eindelijk een niet
onbeduidend percentage aan winst wordt gevorderd.
Alles overwegende komt het ons voor, dat de voorwerpen door de
particuliere industrie wellicht geleverd kunnen worden tegen lageren
prijs dan ze nu bij den A. C. W. kosten met inbegrip van de per
centsgewijze verhooging, maar stellig niet voor het totale bedrag, dat,
door hunne overgave, bij den A. C. W. werkelijk vrij komt, zoodat
van geldelijk voordeel voor het Gouvernement geen sprake is. Niet
alleen bestaat onder die omstandigheden voor de overgave geen aan
leiding, maar zij moet zelfs ten sterkste worden ontraden, omdat een
vrij beduidend verschil in het voordeel van de particuliere industrie
onbetwistbaar aangetoond moet kunnen worden om een stelsel van
aanschaffing te mogen aanvaarden, waarvan met zekerheid kan wor
den voorspeld, dat in weerwil van de stelligste keuringsvoorschriften,
de afwerkiug en de soliditeit der voorwerpen ver zulleu achterstaan
bij die van hetgeen de A. C. W. levert.
Beschouwden wij in het bovenstaande de zaak alleen uit een finan-
