J
48
wordt aan deze diensten en departementen bij de berekening van
het kostende geen verhooging voor algemeene onkosten in rekening
gebracht. Nu is het zeer waar dat voor deze gewoonlijk slechts
eenvoudig werk wordt geleverdwaarvoor de speciaalstudie van
den artillerie-officier niet wordt vereischt; maar, in verband met de
tegenwoordige berekening der onkosten, volgens welke, om een
paar voorbeelden te noemenvoor tafelskastendoodkisten en
dergelijke bijna niets wordt betaald voor het verzagen van het hout,
omdat dit machinaal geschiedt en voor gietwerk bijna niets aan
brandstof, omdat steenkolen op de onkostenrekening worden gebracht
en de hoeveelheid verbruikte cokes onbeduidend minder zou zijn
indien alleen voor de artillerie ware gegotenterwijl in beide gevallen
niets wordt gerekend voor rechtstreeksch toezicht op het werk,
administratiekosten enz. leidt deze bepaling toch tot prijzendie
veel te laag zijn en tot het feit dat het budget voor de artillerie
ten bate van andere diensten en departementen wordt bezwaard.
De onkosten worden nu over een veel kleineren omzet dan de
werkelijke verdeeld en bereiken, ook daardoor, percentsgewijze een
te hoog cijfer.
Welke maatregelen men echter ook neme om de oukostenrekening
te verlagen, deze is en blijft in volstrekten zin hoog. De verschei
denheid der voorkomende werkzaamheden, het scherpe toezicht, de
nauwkeurige contröle en de talrijke werkplaatsen, waar stoomkracht
noodig is, zijn daarvan de hoofdoorzaken en deze zijn niet weg te nemen.
Wat wij echter wel mogelijk achten, is de onkosten in betrekkelijken
zin lager te maken door ze over een grooteren omzet te verdeelen.
Wel verre van een deel van den tegenwoordigen omzet aan de
particuliere industrie over te geven of uit de Rjjkswerkplaatsen in
Nederland te betrekkenkomt het ons gewenscht voor de productie
zoo hoog op te voeren als zonder vergrooting der installatie en
zonder uitbreiding van personeel mogelijk is. Natuurlijk komt het
ons niet in de gedachte voorraden materieel te doen produceeren
waaraan geen behoefte bestaat; maar alleen van de bestaande inrich
ting zooveel mogelijk gebruik te maken ten behoeve van de andere
wapens en diensten en andere departementen en deze naar billijkheid
in de algemeene onkosten te doen deelen.
