50 -
bij Muideo, die volgens het naschrift van den heer Witte thans
in alle opzichten vrij is van buitenlandsche invloeden, in de eerste
plaats voor de levering in aanmerking komen.
Bij deze behandeling bespreken wij alleen de aanschaffing van het
gewone zwarte buskruit, kiezelkruit daarin begrepen; wat later
gebeuren moet, wanneer dat buskruit eenmaal tot de geschiedenis
van het verledene zal behooren, kan dan een punt van overweging
uitmaken.
Laten wij voorloopig de financieele zijde van het vraagstuk buiten
beschouwingdan zal onze meeuingdat aanmaak onder rechtstreeksch
militair toezicht en beheer in Indië ver te verkiezen is boven aan
schaffing bij een particuliere fabriek in Nederland, wel bij niemand
tegenspraak vinden.
Eerstens toch is de overvoer van groote ladingen buskruit niet
zonder bezwaar. Tegen de noodlottige gevolgen, die totaal verlies
van of zware zeeschade aan een belangrijke partij buskruit in tijden
van oorlog of spanning na zich zou kunnen slepenmoge men zich
door het opleggen van groote voorraden kunnen dekken; aan die
oplegging zijn kosten van onderhoud en periodiek onderzoek verbon
den, terwijl het kruit bovendien aan bederf onderhevig isbezwaren
die dubbel zwaar wegen zoodra herstelbaar buskruit niet meer in
Indië kan worden vermalen. Bovendien dekt men zich op die wijze
alleen uit een oogpunt van weerbaarheidde zeeschade blijft uit een
financieel oogpunt even groot.
Tweedens levert aanmaak bij een Gouvernementsinrichting onder
directie van een officier veel meer waarborg op voor goede hoedanig
heid. Voldoet het buskruit bij de voorloopige keuringen door den
Directeur niet aan de strengste eischen, dan is er niets dat hem
weerhoudt door oordeelkundige opnieuw behandeling verbetering
aan te biengen; een particulier zal daartoe niet overgaan zoolang
waarschijnlijk aan de keuringseischen van het leveringscontract voldaan
zal kunnen worden. De officier-directeur moge niet terstond bij
zijn optreden met de gewenschte practische vakkennis en ervaring
zijn toegerust, de fabricage is zoo hoogst eenvoudig en de instructie
regelt alles tot in zoo kleine bijzonderheden, dat daaruit geen ernstig
bezwaar voortvloeit. Ook is de tegenwoordige moleninrichting zeer
