54
■van Java, slechts het eerste kiezen kan; maar het is evenzeer
duidelijk dat door deze omstandigheden de begrooting voor het Wapen
der Artillerie zwaar wordt gedrukt ten behoeve van belangen, die
geheel buiten het leger liggen.
Bij beide molens bestaan alzoo ernstige en bij dien te Semarang
toenemende bezwaren ten aanzien van de drijfkracht; op den duur
zal de Regeering aan een afdoende voorziening niet kunnen ontkomen.
De vervanging van de beide thans bestaande buskruitmolens door
één Gouvernementsbuskruitfabriek door stoom gedreven, ter plaatse
waar die in verband met het aangenomen defensiestelsel het veiligst
is en het best in de belangen van het leger kan voorzien, zou dan
ook in de hoogste mate aanbeveling verdienen, ware het niet, dat
bij den tegenwoordigen stand van het buskruit vraagstuk in het
algemeen, op dit oogenblik aan de dadelijke oprichting van zulk een
fabriek niet kan en mag worden gedacht. Er dient dus thans
te worden nagegaan of het niet mogelijk is, in afwachting van het
oogenblik, dat in dit opzicht een definitieve beslissing kan worden
genomen, met één der thans bestaande buskruitmolens te vol
staan.
Mocht dit mogelijk blijken, dan kan daarvoor alleen sprake zijn
van den molen te Ngawie; aangezien de walskorrelmachine en de
hydraulische inrichting voor den aanmaak van kiezelkruit daar zijn
aangebracht en bovendien de molen te Semarang eerst gereconstrueerd
zou moeten worden, de drijfkracht aldaar voor een volledige instal
latie onvoldoende is en de bezwaren in den afvoer van het afge
werkte water steeds toenemen.
Oppervlakkig beschouwd schijnt die mogelijkheid niet te bestaan.
De jaarlijksche behoefte aan buskruit kan namelijk worden begroot
op 30000 KG. No. 1, 40000 KG. No. 2, 2500 KG. kiezelkruit en
200 KG. revolverkruit en buskruit voor sasringen; alzoo te zamen
72700 KG., of in drie jaar 218100 KG., terwijl volgens vorenstaande
opgave bij beide molens samen in drie jaar slechts 178340 KG. is
geproduceerd. De zaak verdient evenwel nadere beschouwing.
In 1890 en 1891 samen is te Ngawie in ronde cijfers aangemaakt
44600 KG., doch heeft de molen, behalve zon- en feestdagen,
gedurende meer dan de helft van den tijd stilgestaan.
