59
wegens de voor een gemiddelde veel te hooge som voor buitengewoon
onderhoud aan gebouwen, veilig op 50000 'sjaars mag gesteld
worden, is nog de mogelijkheid tot vermalen een factor, die voor het
behoud van een buskruitfabriek in Indië pleit. "Worden beide molens
opgeheven, dan kan het vermalen niet meer plaats hebben en daar
de vrachtprijzen zeker te hoog zijn om uitloogen van buskruit en op
zenden van het daaruit verkregen salpeter naar Nederland loonend
te maken, zou onbekwaam en herstelbaar buskruit, voor zoover dit
laatste niet voor da?- en nachtschoten en mijnkruit kan worden benut,
als waardeloos in zee geworpen moeten worden.
Naar ons oordeel wordt dus de aanhouding van een buskruitfabriek
in Indië voorloopig van den buskruitmolen te Ngawie door het
landsbelang dringend gevorderden is de kostprijs van het benoodig-
de buskruit daardoor zoo belangrijk lager dan bij aanschaffing in
Nederland dat, wanneer te verwachten ware dat de behoefte aan zwart
buskruit, met inbegrip van kiezelkruit, in de toekomst even groot
zou blijven als tegenwoordig, de uitgaaf iu eens voor de oprichting
van een Gouvernementsbuskruitfabriek, door stoom gedreven en in
gericht naar de eischen van den tijd, volkomen verantwoord zou wezen.
Op grond van de resultaten van ons onderzoek meenen wij zelfs
dat, bij overgang tot rookzwak buskruit, geenszins als bewezen mag
worden aangenomen, dat aanschaffing bij particuliere fabrieken in
Europa de beste en goedkoopste manier zal zijn van in de behoefte
daaraan voor Indië te voorzien. Een zoo nauwkeurig mogelijke be
grooting van de kosten der oprichting en exploitatie van een Gouver-
nementsfabriek voor dat buskruit in Indië, zal met de kosten van
aanschaffing en keuring in Europa en overvoer naar Indië moeten
worden vergeleken, eer te dezen aanzien een besluit worde genomen
en men zich neerlegge bij de ernstige nadeelen, die uit een oogpunt van
weerbaarheid aan laatstgenoemd stelsel van voorziening in de behoefte
Tan Indië zijn verbonden.
3 De Pyrotechnische Werkplaats mei daaraan
verbonden patroonfabriek.
Ter voorkoming van misverstand beginnen wij met te vermelden
dat de naam P. W. een collectief is, die verschillende werkplaatsen
