60
omvat en wel de patroonfabriek, de draaierij, de vuurwerkerij en het
scheikundig laboratorium.
De patroonfabriek is uitsluitend bestemd voor den aanmaak der
patroonhulzen voor geweer- en revolverpatronen.
In de draaierij worden alle gereedschappen als potten en stempels
voor de patroonfabriek aangemaakt uit de voorbewerkte voorwerpen
die uit Europa worden ontvangen en de herstellingen aan de werk
tuigen der patroonfabriek uitgevoerd, voor zoover dat zonder hulp
van den A C. W. geschieden kan; voorts levert zij de metalen
deelen van alle tijd- en schokbuizen, slagdoppen, pijpjes, zundertjes enz.
(de zinken hulzen voor lichtkogels en lichtfakkels, de geraamten
voor brand- en lichtkogels en de metalen pakmiddelen voor munitiën
wor en bij den A. C. W. aangemaakt). De vuurwerkerij eindelijk
omvat de geheele patroonfabricage, namelijk het gieten, vernissen en
vetten der kogels, den aanmaak der viltschijven en vetproppen, de
bereiding der slagsas, de vulling der slaghoedjes en der patronen,
het opzetten en wurgen der kogels en eindelijk het merken, mallen
en inpakken der patronen. Toorts den geheelen aanmaak, of voor
zoover die ten deele in de draaierij of bij den A. C. W. geschiedt
de afwerking van alle munitiën en ernstvuurwerken.
Waar dus in het ondervolgende sprake is van de „patroonfabriek"
wordt speciaal de patroonhulzenfabriek bedoeld, doch daar, waar in'
het algemeen van patroonfabricage wordt gesproken, is de patroon-
vulling mede daarin begrepen.
Opzettelijk is in het opschrift van dit onderdeel de patroonfabriek
hoewel zij geenszins eene op zich zelf staande artilleriewerkplaats
vormt, met name genoemd. Werd slechts in algemeenen zin van
e P- W. gesproken en daarbij de patroonfabriek met stilzwijgen
voorbijgegaan, dan zou niets gemakkelijker zijn dan de noodzake-
lykheid der aanhouding van zoodanige werkplaats aan te toonen.
Het denkbeeld eener opheffing van de P. W. in haar geheel is in
ons oog zoo ongerijmd dat, naar het ons voorkomt, voor een ieder
een oogenblik van kalm nadenken voldoende moet wezen om het
terstond als onuitvoerbaar te verwerpen; uitvoerige bespreking daar
van mag dus overbodig beeten. Een eenvoudige opsomming van de
voornaamste artikelen, die bij de P. W. worden vervaardigd, zal
