62
dat bij die werkplaats ook de patronen voor hare 3.7 cM. kanonnen
gevuld, hersteld, van nieuwe slaghoedjes voorzien en op nieuw gevuld
zullen worden, zoodat daaruit reeds valt op te maken, dat noch bij
de Indische Eegeering, noch bij het Opperbestuur van een opheffing
der P. W. als zoodanig sprake is.
Iets anders is het evenwel met de patroonfabriek; hoofdzakelijk
van de patroonfabricage wordt in het meermalen genoemde artikel
over de Toekomst der Artillerie-Inrichtingen in Nederland betoogd,
dat samenwerking van de Departementen van Oorlog, Marine en Ko
loniën wenschelijk is en alzoo van uit Nederland in de behoefte voor
Indië behoort te worden voorzien. Wij vestigen er terstond de aan
dacht op dat die voorziening op twee verschillende wijzen kan ge
schieden, namelijk of door uitzending van geconfectionneerde patronen
uit Nederlandof door uitzending van bestanddeelen als van
slaghoedjes en aanbeeldjes voorziene patroonhulzen, buskruit,
kogels enz., terwrjl de patroonvulling in Indië geschiedt. Welke
dezer beide wijzen van voorziening door den Heer Witte wordt
voorgestaan, blijkt niet onbetwistbaar duidelijk; wel komt die
geachte schrijver op bladz. 598 tot de conclusie dat de scherpe
patronen geheel gereed door de munitiefabriek behooren te worden
verstrektdoch blijkens het daaraan voorafgaande heeft ZEd.
daar alleen verstrekking aan garnizoenen en forten in Nederland op
het oog; wat den aanmaak voor Indië betreft, wordt de munitie met
het overige artilleriematerieel gezamenlijk beschouwd en gecon
cludeerd
„De vervaardiging aldaar van materieel dat vau het Nederlaudsche
„niet of slechts in onderdeelen verschilt en waarvoor de grondstoffen
„en andere hulpmiddelen van hier moeten worden uitgezonden, is
„echter, naar onze meening slechts dan gewettigd, wanneer de totale
„kosten, vallende op deze uitzending en op de verwerking in Indië,
„geringer zijn dan de fabricagekosten in Nederland, vermeerderd met
„de verzendingskosten van het geconfectionneerde materieel naar
„Indië."
Dat deze conclusie ook op patronen, of althans op patroonhulzen
toepasselijk wordt geacht, blijkt onweerlegbaar uit hetgeen in dat
opstel onmiddellijk daarop volgt.
