137
wordt grooter dan de hoeveelheid, die de longen kunnen verwerken
er ontstaat dan evenwichtsverstoring.
In den aanvang van inspannenden arbeid ondervindt men daarvan
niet dadelijk de nadeelige gevolgen, omdat de longen zonder bezwaar
het dubbele van de normale hoeveelheid koolzuur kunnen verwerken,
en wordt ook het verbroken evenwicht om dezelfde reden na een
kortstondige rust geheel hersteld, maar bij voortgezetten inspannen
den arbeid kan de hoeveelheid koolzuur, die in het bloed wordt opge
hoopt zóó groot worden, dat zij den dood van het individu veroorzaakt.
Heeft er gedurende den arbeid geen evenwichtsverbreking plaats,
b. v. bij de langzaam inspannende beweging van het kalme marcheeren,
dan wordt de mensch voor het verbruiken van zijn krachten ge
waarschuwd door de vermoeienis zijner spieren; heeft er wel even
wichtsverbreking plaats, zooals bij gejaagd marcheeren en vlug loopen,
dan wordt de mensch tegen overinspanning gewaarschuwd door
het „buiten adem" geraken, dat zich uit in de behoefte om sneller
en dieper dan gewoonlijk adem te halen, en dat hem dwingt om de
beweging te eindigen, lang vóór hij dat eigenlijk door de vermoeienis
zijner spieren zoude behoeven te doen.
Natuurlijk treedt het euvel van „buiten adem" geraken bij goed
geoefende menschen, die door oordeelkundige gymnastische oefenin
gen de borst hebben verruimd, de capaciteit der longen hebben ver
groot en de longwerking versterkt hebben, veel later op dan bij
niet geoefende individuen, doch het moet ook voor de eerstgenoemden
noodzakelijk intreden, als zij zich schuldig maken aan buitengewone
spierinspanning in korten tijd.
Het lang achtereen vlug loopen is dan ook altijd een gevaarlijk
werk en evenzoo het geven van onderwijs in het vlug loopen door
ongeschikte onderwijzers.
Dr. Gori (1) zegt dan ook reeds in 1865 aangaande den versnel
den pas, den looppas en den pas gymnastique, dat deze bewegingen
onder de grootste vermoeienissen moeten gerangschikt worden, vooral
om de belemmering in de ademhaling die zij veroorzaken, en die tot
eene beginnende stikkingsflauwte kan overgaan.
Die oefeningen vereischen vooral in den beginne de noodige om-
(1) Dr. Gori: „Het leven van den soldaat." Utrecht, 1865.
