439
Nederland heeft Lombok bestraft èn voor zijne vroegere handelingen
èn voor het later gepleegd verraad; de straf bestaat gedeeltelijk in
confiscatie van fondsen, kostbaarheden enz., die zoo mogelijk de onkosten
der expeditie moeten dekken. Als beschaafde staat en als koloniale
mogendheid, rijk aan ervaring, zal Nederland er natuurlijk niet toe
overgaan de Lomboksche bevolking uit te zuigen of buitensporige
lasten op te leggen, dat behoeft geen nader betoog. Overigens laat
het mij koud of de veroverde schat particulier- of staatsbezit is, of wat
op het stuk van buit het zoogenaamd oorlogsrecht der beschaafde
staten leeraart.
Ik stel mij echter eene andere vraag, die ik van verschillende
zijden, en niet door les premiers venus, hoorde opperen, namelijk
komt niet een gedeelte van den buit aan de troepen toe? Dat is
natuurlijk geen quaestie van volkenrechtelijken, maar van staatsrechte
lijken aard, van inwendige huishouding.
Bestaan daaromtrent in Indië nog oude bepalingen?
Een zaak staat vast, en wel dat in vroegere jaren, zij het misschien
ook al lang geleden, in Indië, evenals in alle andere landen, een
gedeelte van den buit aan de troepen werd afgestaan de verdeeling
werd, soms naar bepaalde voorschriften, aan 't eind van den krijg
geregeld. Dat in Indië die gewoonte in onbruik is geraakt, moet
naar alle waarschijnlijkheid aan de omstandigheid worden toegeschre
ven, dat de buit meestal niet veel beteekende. Iutusschen sommigen
weten zich nog te herinneren, dat b. v. een paard, op den vijand
veroverd, beschouwd werd als buit, toebehoorende aan het bataljon.
Zou men thans de oude gewoonte weêr niet in eere moeten her
stellen? Zij heeft toch hare rechtskracht niet verloren, omdat zij,
om verklaarbare redenen, gedurende een betrekkelijk korten tijd in
vergetelheid is geraakt.
Bij andere staten wordt nog immer een gedeelte van den buit aan
de troepen toegekend.
Al de staten van Europa, ook Nederland, verdeelen een part van
de „prise" tusschen de bemanning van het oorlogschip.
De generaal-majoor J. C. C. den Beer Poortugael zegt in zijn
bekend werk over oorlogsrecht: r In tusschen bepaalt de staat ge-
