461
wijlen den generaal van Swieten bij de begrafenis van zijn vriend
den generaal Kroesen gesproken (1), is er geen reden om aan die
juistheid te twijfelen, dan schijnt de laatste den wrevel, wellicht
opgewekt door eene minder juiste opvatting van het artikel van
den generaal van Swieten, spoedig te zijn vergeten en de gene
raal Kroesen toen geen wrok meer te hebben gekoesterd, over het
eerst door hem zoo gewraakte artikel in het Tijdschrift voor Neder-
landsch-Indië.
Anders was het in Indië. Voor hen, die door hunne inblazingen
en adviezen wellicht de hoofdoorzaak waren geweest van het ver
schijnen van „Protest," en het waren er waarschijnlijk velen, was het
eene groote teleurstelling den generaal van Swieten terug te moeten
zien als opperbevelhebber der 2e expeditie tegen Atjeh.
Van daar tegenwerking, critiek en wat niet al meer. Mijns
inziens heeft dan ook „Protest" een grooten invloed uitgeoefend op
de latere oppositie tegen den opperbevelhebber der 2e expeditie.
Waarschijnlijk zou die oppositie zich niet, of ten minste op een vrij
wat billijker wijze, geopenbaard hebben, wanneer de generaal Kroesen
niet zoo spoedig was overleden, en nog van zijn invloed had kunnen
gebruik maken, om de tegenstanders van den generaal van Swieten
aan het verstand te brengen, hoe deerlijk zij dwaalden. Ook daarom
valt het te betreuren, dat die steeds met goede bedoelingen ten op
zichte van het Indische leger bezield geweest zijnde, en daarin zoo
veel goeds gesticht hebbende generaal Kroesen, wiens levensbeschrij
ving in de Indiër van 30 Juni 1878 van mij afkomstig is, zoo vroeg
aan het vaderland en de zijnen werd ontrukt.
In „Protest" werd met zoovele woorden betoogd, dat de rietslagen
bij de korpsen niet konden worden ontbeerd, en werden de afschaffings
genootschappen in het leger verdacht en bespottelijk gemaakt. EnnuP
(1) In het I. M. T. No. 1 en 2 van 1875, vindt men een opstel, zeer zeker van den
toenmaligen redaoteur, den heer B. B. Kielstra, en gewijd aan de nagedachtenis van
wijlen den luitenant-generaal W. E. Kroesen. Daarin leest men op blaz. 8: „Op den
„22en Juni 1873, bij het nemen van een bad te Seheveningen, werd de brave generaal
„door eene beroerte getroffen, die hem na weinige uren van het wereldtooneel deed
„scheiden. De in aotiviteit herstelde luitenant-generaal van Swieten bracht bij deter
„aarde bestelling in gevoelvolle woorden de vele verdiensten van den generaal Kroesen
„in herinnering."
