287
stoffen en vervliegt snel; het schietveld is na het vuur bijna oogen-
blikkelijk weder vrij.
Het karakter eener explosie is afhankelijk van de grootte der
verandering van het volume, die de oorspronkelijke stof ondergaat
en van den duur, waarin die verandering plaats heeft.
In beide opzichten is het zwarte kruit bij het schietkatoen in het
nadeel. Nog geen 40 °/D van het zwarte kruit gaat in gasvormigen
toestand over; bijna 2/3 van het gewicht blijft in vasten toestand,
hetzij als kruitslijm in den loop, hetzij fijn verdeeld als rook. Ter
wijl 1 KG. zwart kruit slechts 270 L. gasvormige producten oplevert,
gemeten bij normalen druk en normale temperatuur, bedraagt het
gasvolume, dat uit dezelfde hoeveelheid schietkatoen ontstaat, meer
dan het drievoud, nl. 859 L.
Nog veel aanzienlijker is het verschil in den duur der verbranding.
Eene hoeveelheid kruit van 10 M. lengte en bepaalde breedte en
hoogte verbrandt in één seconde, terwijl eene hoeveelheid schietkatoen
van gelijke breedte en hoogte, maar van 5000 a 6000 M. lengte niet
méér tijd noodig heeft om te verbranden. Een KG. zwart kruit ver
brandt in ongeveer 1/100 sec.; 1 KG. schietkatoen in 1/50000
1/60000 sec.
Maar het brisante der verbranding moge een voordeel zijn, wanneer
men het schietkatoen als springmiddel gebruikt, bij buskruit is het een
groot nadeel. De brisante kruitsoorten veroorzaken een grooten at-
mosferischen druk in de kamer van geweer en geschut. Het buskruit
moet het projectiel niet met een enkelen schok in beweging brengen,
maar het eerst langzaam in de trekken schuiven en zijne snelheid
langzaam en voortdurend vergrooten; het kruit moet niet in eens
verbranden, maar eerst dan geheel verbrand zijn als de kogel den
loop verlaat. De gasdruk, die bij het schietkatoen 10000 atmosferen
bedraagt en bij momentane verbranding alleen de kamer zou belasten,
verdeelt zich dan over den geheelen loop, hetgeen betere ballistische
resultaten oplevert bij een stuk geschut van een bepaald gewicht.
Men moest dus trachten de brisante werking van het schietkatoen te
verminderen, om den duur der verbranding overeenkomstig de te stellen
eischen nauwkeurig te kunnen bepalen.
