438
personen en gezinnen, bij de beoordeeling van den algemeenen gezond
heidstoestand geen gewicht in de schaal leggen.
15. De eenige conclusie, waartoe de commissie uit alle on
volledige gegevens is geraakt, is dezedat in 't algemeen de gezond
heidstoestand op alle der voor troepenlegering aangewezen plaatsen
gunstig mag genoemd worden, dat echter geene plaats te vinden is
waar intermitteerende koortsen niet inheemsch zijn, dat voor lijders
aan rheumatiek en chronische catarrhale aandoening der ingewanden
geen der aangewezen plaatsen een gunstiger verblijfplaats aanbiedt
dan eene kustplaats en dat, zoowel in de bergstreken als aan kust
plaatsen, ziekten als influenza en cholera haar invloed doen gevoelen,
terwijl aandoening der ademhalingsorganen des te meer voorkomen,
naarmate het klimaat minder zacht is.
De commissie heeft gemeend deze conclusies aldus in weinig chau-
vinistischen vorm te moeten formuleeren, niet met het doel om daar
door een ongunstigen indruk te weeg te brengen, maar om krachtig
te doen uitkomen, dat het naar hare meening volkomen onjuist is,
om in eene legerplaats in tropische gewesten, zij het ook in hooge
streken, een (zooals meermalen in publieke en ambtelijke geschriften
verkondigd is) Europeeschen gezondheidstoestand te verwachten.
Het groote voordeel eener legering van troepen in bergstreken
boven die aan kustplaatsen moet minder gezocht worden in afwezig
heid van ziekten, dan wel in grooter weerstandsvermogen, wanneer
zware eischen hieraan gesteld worden, grootere opgewektheid, direct
verband houdende met de lagere temperatuur en tengevolge daarvan
een in 't algemeen minder ernstig verloop der ziekten.
16. Ten slotte wenscht de commissie nog een enkel woord te
zeggen over het weinig vertrouwbare van een critiek, zooals deze
in het dagelijksch leven dikwerf op den gezondheidstoestand wordt
toegepast, eene critiek, waarop ten onrechte een minder gunstig oor
deel wordt gebaseerd.
Het komt namelijk gedurende het geheele jaar voor, dat personen,
hetzij wegens ziekte, hetzij voor afwisseling eene der in de Preanger
gelegen bergstreken bezoeken. Het oordeel dezer personen omtrent
den gezondheidstoestand, altijd een afdruk hunner eigen indrukken,
