DE POLITIEKE INZICHTEN IN ZAKE ATJEH VAN EEN
VOORMALIG OPPERLANDVOOGD.
Ia de geschiedenis van den oorlog tusschen Nederland en Atjeh
ia op politiek gebied eene zeer belangrijke rol gespeeld door den thans
reeds sedert jaren afgetreden Gouverneur-Generaal Yan Lansberge
Die rol is in velerlei opzicht overbekend.
De zending b.v. naar Atjeh van den Heer der Kinderen, om den
generaal van der Hejjden van het oorlogsterrein te doen heengaan
en diens vervanging op 6 April 1881 door een civiel gouverneur
den Heer Pruijs van der Hoeven, wie onzer weet dit niet!
Doch wat de meesten onzer niet weten, is het hoogst merkwaardig
optimisme, waarvan in zake Atjeh de Gouverneur-Generaal Yan
Lansberge reeds 3 jaar te voren op ondubbelzinnige wjjze had blijk
gegeven, zijn voorts zijne in October 1877 aan den bevelhebber
te Atjeh geschreven woorden: „dat het doel bereikt was, om den
„gewapenden tegenstand der Atjehers te doen ophouden", is ten
slotte Zijner Excellence's wenk in die dagen, om er naar te streven
onze postenlinie rondom Kota-Radja te gaan opheffen.
Wij zijn in de gelegenheid, hierna onze lezers volledig met de
toenmalige Atjeh- beginselen van den voornoemden Landvoogd te doen
kennis maken, doch vestigen vooraf er de bijzondere aandacht op,
hoe, zooals straks blijken zal, hoe schromelijk overdreven indertijd
de verwachtingen waren van hoogerhand van de onderwerping van
Toekoe Baithet dubbelhartige, sluwe Hoofd der VII Moekims,
die sedert zeer veel Nederlandsche guldens aan traktement getrokken,
maar dan ook in ruil er van gedurende vele jaren ons om den tuin
geleid heeft.
„Tot op heden toe", naar veler meening.
„Naar alle kenteekenen te oordeelen" danzoo schreef de Gou
verneur-Generaal Yan Lansberge in October 1877 aan den wd. Mili-
