56
op eene samenstelling Tan punten, van strepen of van punten en
strepen voor elk te geven letterteeken, zoodanig is gevormd, dat
de meest voorkomende letters door de kortste teekens worden
aangeduid. De veelvuldigheid van het gebruik der letters is natuur
lijk niet in alle talen dezelfde; bij eene rangschikking der letters
van het alphabet naar die veelvuldigheid zoude men dan ook voor
elke taal eene andere volgorde vinden.
Bij het Morse-schrift heeft tot grondslag gediend de volgorde bij
rangschikking naar de veelvuldigheid van het gebruik in het Engelsch.
Bijgevolg is het duidelijk, dat voor elke andere taal de teekens
van het Morse-schrift niet de meest gunstige zijn om snel seinen te
bevorderen.
In het Engelsch is die volgorde bijv.
e, t, i, a, n, s, h, m, r, d, u, k, g, w, o, 1, f, b, v, y, j, q, p,
in het Fransch: e, n, a, i, r, s, t, u, o, 1, d, c, m, p, v, f, b, g,
q, h, x, j, y, z, k, w, en
in het Nederlandsch: e, t, a, i, s, o, n, h, r, d, 1, u, c, m, f, w,
ij, p, g, b, v, k,j, q, x, z, waaruit blijkt, dat zij in het Nederlandsch en
in het Engelsch eenigszins overeenstemt, maar daarentegen in het alpha
bet veel met deze volgorden verschilt. Rangschikt men de letters naar
de samenstelling der teekens, daarvoor aangenomen bij het gewijzigde
stelsel Yreede (voor het seinen met vlaggen of flambouwen), dan vindt
men deze volgorde:
a, b, h, c, e, n, i, j, d, o, t, p, k, f, u, v, q, 1, g, w, r, m, ij, s, z, x.
Bij het vaststellen dezer volgorde is in aanmerking genomen, dat
een slag links, in verband met de positie van den seingever, met
het ondereinde van den stok in de linkerhand en de stok naar links
overhellende, vlugger te geven is dan een slag rechts. Terwijl dus
bijv. de e in het Nederlandsch de meest voorkomende letter is, wordt
bij het Yreede-stelsel de a het vlugst geseindhierop volgt de b,
die wat de frequentie van gebruik aangaat, vrij wel achteraan staat, enz.
De tweede reden, die a priori doet verwachten, dat een bericht
sneller overgeseind kan worden met Morse-teekens dan volgens het
gewijzigde Yreede-stelsel, is daarin gelegen, dat bij de eerstgenoemde
seinwijze de teekens voor de letters worden gegeven door combi-
C) X, Zj
