324
ten, die in last hebben opheldering te vragen en op den duur moeten
waken voor het naleven der gesloten overeenkomsten. Meestal wordt
het hoofd van zulk een zending begeleid door een escorte; dit is de
eerste stap, die onbewust leidt tot een militaire expeditie, want deze
indringing van een politiek ambtenaar aan 't hoofd van gewapende
Europeanen wekt al dadelijk de ontevredenheid der inboorlingen op
en 't minste incident is dan voldoende om een conflict in 't leven te
roepen, dat zich openbaart 't zij door bedreigingen of door een bloed
bad Is 't eenmaal zoover gekomen, dan moet de beleediging, de rijksvlag
aangedaan, gewroken worden, of wel worden opgerukt tot hulp der
landgenooten, wier leven in gevaar verkeert.
Wanneer men zich op een bijzonder standpunt plaatst, moet men
zich verheugen over dezen voorzienigen loop der gebeurtenissen indien
toch de beschaafde volken de voor- en nadeelen van koloniale onder
nemingen in de weegschaal plaatsten, zouden zij ongetwijfeld meer
malen weifelen om toe te stemmen in de zware offers, die verbonden
zijn aan een veldtocht in een afgelegen en ongezonde landstreek.
Zij worden er ondanks zichzelven toe genoodzaakt en meermalen
stellen de gebeurtenissen de wijze lieden in 't ongelijk, die meenden
alles te kunnen voorzien, doch die Diet ver genoeg in de toekomst
konden lezen.
Trouwens in Engeland heeft 't niet ontbroken aan profeten, die
het Indische gouvernement waarschuwden voor de ongemakken en
gevaren der ontworpen expeditie; maar dit moet erkend worden
niemand dacht er aan een onthouding aan te prijzen, zoodra men
vernam, dat het leven van Dr. Robertson en zijne metgezellen in
gevaar verkeerde.
Dr. Robertson, in Indië algemeen bekend om zijne avontuurlijke
reizen in Kafiristan, was in 1892 door het gouvernement van Cal
cutta belast geworden met een zending naar Chitral. De onderkoning
meende, dat het aan de regeeiing komen van Nizam-ul-Mulk, wiens
wijsheid en doorzicht men prees, een zekere vastheid moest geven
aan het bestuur der landstreek, en dat nu het oogenbiik was geko
men, hem ter zijde te doen staan door een politiek agent, om hem
vertrouwd te maken met de weldaden van Engelands vriendschap.
Het gezantschap bestaande uit Dr. Robertson, 3 offioieren en 50